Nu én later de tijd van je leven? Denk aan je pensioen! Een onderzoek naar welke predictoren jongeren (24-35 jaar) motiveren om tijdig hun pensioensituatie te bekijken

Abstract

Het is moeilijk om jongeren te bereiken met informatie over pensioenen. Zij geven aan dat ze pensioen een ‘ver-van-hun-bed-show’ vinden. De meeste jongeren hebben zich nog nooit in hun pensioensituatie verdiept. De Pensioenfederatie vindt dat het wel nodig is dat jongeren periodiek hun pensioensituatie gaan bekijken. Vanwege de veranderingen in de pensioenopbouw is het nodig om tijdig inzicht te hebben in de eigen pensioensituatie. Veranderingen in de maatschappij liggen onder andere ten grondslag aan de veranderingen in de pensioenopbouw: tegenwoordig werkt niemand meer 40 jaar bij dezelfde werkgever. Dat heeft tot gevolg dat er meerdere pensioenpotjes ontstaan, waardoor er minder effectief pensioen wordt opgebouwd.

De Pensioenfederatie geeft aan dat jongeren (24 tot en met 35 jaar) geen vertrouwen hebben in het Nederlandse pensioenstelsel. Jongeren denken dat ‘de pot leeg is’ als zij aan de beurt zijn. Om te bereiken dat jongeren vertrouwen in het stelsel krijgen, is de Pensioenfederatie in 2014 gestart met de online campagne detijdvanjeleven.nl. Het vertrouwen moet gewonnen worden door de bezoekers te laten zien dat er voor hen later ook nog pensioen is. Dit wordt gedaan door aantrekkelijke, interactieve en informatieve content te plaatsen in de vorm van tekst, video’s, polls en testjes. Maar uit statistieken van de website blijkt dat de informatie over pensioen nauwelijks wordt gelezen. Dit komt overeen met eerdere onderzoeken naar jongeren en pensioen.

Het probleem is dat er ondanks de campagne niets verandert in het gedrag. Jongeren vertonen het gewenste gedrag niet: zij gaan hun pensioensituatie niet bekijken en krijgen dus ook geen vertrouwen in het Nederlandse pensioenstelsel. Gedrag komt voort uit de motivatie om iets te willen doen of bereiken. Daarom is het interessant om te onderzoeken welke predictoren de motivatie van jongeren om de pensioensituatie te gaan bekijken beïnvloeden. Deze vraag is beantwoord door uit twee modellen van gedrag (het integrative model of behavioral prediction van Fishbein & Yzer (2003) en het conceptuele model van pensioenplanning en pensioensparen van Hershey (2004)) predictoren te selecteren die motivatie, en daarmee gedrag, beïnvloeden. Uit de literatuur blijkt dat de sociale omgeving indirect invloed heeft op de motivatie. Vijf directe predictoren, die allemaal bestaan uit meerdere componenten, beïnvloeden de motivatie direct. Na het selecteren van deze predictoren uit de literatuur ontstond de vraag in welke mate deze predictoren de motivatie van jongeren om hun pensioensituatie te gaan bekijken beïnvloeden. Dit is onderzocht door middel van een survey die onder 120 respondenten is afgenomen.

Voorafgaande aan de survey zijn zeventien verkennende interviews gehouden met jongeren. Dit is gedaan om inzicht te krijgen in de overwegingen en gedachten van jongeren ten aanzien van pensioen. De informatie uit deze interviews vormde de basis voor het opstellen van de survey.

Uit de analyse van de surveyresultaten blijken drie predictoren de motivatie van jongeren om hun pensioensituatie te gaan bekijken te beïnvloeden. Deze drie predictoren zijn:

1. de mate waarin een individu toekomstgericht is; 2. de mate waarin een individu risico’s ervaart; 3. de verwachte complexiteit van de taak.

De sociale omgeving is een indirecte predictor van motivatie. Uit de resultatenanalyse blijkt dat met collega’s over pensioen praten de bovengenoemde drie predictoren positief beïnvloedt. Dat betekent dat vaker met collega’s over pensioen praten zorgt voor een toename van de motivatie van jongeren om hun pensioensituatie te gaan bekijken.

Op basis van de resultaten zijn vier aanbevelingen geformuleerd. De aanbevelingen zijn bedoeld voor de Pensioenfederatie en geven suggesties over hoe de predictoren die motivatie beïnvloeden verwerkt kunnen worden in het campagneplan van de campagnewebsite detijdvanjeleven.nl. De aanbevelingen zijn:

1. Creëer content rondom de drie predictoren (toekomstgerichtheid, risicoperceptie en verwachte taakcomplexiteit) die de motivatie beïnvloeden. 2. Neem jongeren actief bij de hand en zorg dat ze ervaring krijgen met het bekijken van hun pensioensituatie. 3. Speel in op de behoefte van de bezoeker door kennis verkregen uit de online marketing. 4. Stimuleer (zowel online als offline) jongeren om met collega’s over pensioen te praten.