Hoe prewriting effect heeft op de tekstkwaliteit van de beginnende schrijver

Abstract

Uit onderzoek is gebleken dat de resultaten voor schrijfvaardigheid op de basisschool de laatste jaren achterblijven. Dit kan onder andere verklaard worden door de complexiteit van het schrijven, die een overbelasting van het werkgeheugen kan veroorzaken. Uit onderzoek naar schrijfstrategieën is naar voren gekomen dat prewriting (het vooraf nadenken over en structureren van de tekst) een manier kan zijn om deze overbelasting te verminderen of te voorkomen. In dit onderzoek is nagegaan op welke wijze prewriting effect heeft op de tekstkwaliteit. 104 leerlingen uit groep 6 van verschillende basisscholen volgden 16 lessen van de schrijfmethode Tekster, waarin de focus lag op het aanleren van schrijfstrategieën die leerlingen voorbereidden op het daadwerkelijk schrijven van een tekst. De prewritingsvormen en scores van de overtuigende teksten van deze leerlingen voor en na deze interventie werden afgezet tegen elkaar en tegen de prewritingsvormen en tekstkwaliteitscores van de 23 leerlingen uit een controlegroep, die de interventie niet gevolgd hadden. De resultaten lieten zien dat leerlingen die de interventie gevolgd hadden, significant meer prewriting toepasten. Daarnaast veranderden veel leerlingen uit de experimentgroep onder invloed van de interventie van prewritingsvorm; de tijdens de interventie aangeboden lijstvorm won aan effect, ten opzichte van de vooraf veel gebruikte kladversie. Uit dit onderzoek kan allereerst geconcludeerd worden dat de instructie in prewriting van invloed is op de mate waarin en de wijze waarop leerlingen deze schrijfstrategie toepassen. Een volgende conclusie is dat leerlingen door de nieuw aangeleerde prewritingsvorm beter gaan schrijven. Wellicht zou scaffolding (de stapsgewijze afname van begeleiding) ingezet kunnen worden om de leerlingen langzaam te laten wennen aan deze nieuwe schrijfstrategie en een nog duidelijker effect van prewriting te verkrijgen.