Welke rol voor de Europese Commissie? Een kwalitatief onderzoek naar de rol die de Europese Commissie inneemt in de beleidscontroverse rondom genetisch gemodificeerde gewassen.

Abstract

De regulering van genetisch gemodificeerde gewassen, ook wel Genetically Modified Organisms (GMOs), is een van de meest controversiële en complexe issues binnen de Europese Unie (EU). Er woedt al jaren een verhitte discussie tussen de voor- en tegenstanders van GMOs en lidstaten zijn uiterst politiek verdeeld over het onderwerp. Als gevolg van deze patstelling tussen de lidstaten wordt er geen gekwalificeerde meerderheid behaald in de Raad van de Europese Unie voor of tegen de toelating van GMOs voor teelt in de EU. Hierdoor moet de Europese Commissie conform de in de Europese verdragen vastgestelde besluitvormingsprocedure, de zogeheten comitologieprocedure, zelf een besluit over de toelating nemen.

Dit doet de vraag rijzen hoe de Commissie met een dergelijke patstelling omgaat en welke rol zij hierbij inneemt. Probeert de Commissie boven deze patstelling, ofwel beleidscontroverse, te blijven staan door zich in haar besluit alleen te baseren op wetenschappelijk onderzoek en advies, wat duidt op een technocratische rol? Of fungeert zij als neutrale bemiddelaar tussen de voor- en tegenstanders, wat duidt op een bemiddelende rol? Of stelt de Commissie juist haar eigen politieke doelen voorop, wat duidt op een politieke rol?

Aan de hand van de toelatingsprocedure van het genetisch gemodificeerde maistype 'mais 1507', waarbij de Europese Commissie voor het eerst sinds jaren weer gedwongen wordt een besluit te nemen over de toelating van een GMO voor teelt in de EU, is een antwoord geformuleerd op deze vragen. Uit deze masterthesis blijkt dat de Commissie in de beleidscontroverse rondom GMOs in de casus van mais 1507 een uniek type politieke rol in heeft genomen. De Commissie heeft het besluitvormingsproces namelijk bewust jarenlang vertraagd om geen politiek gevoelig besluit te hoeven nemen. Hiermee wijkt de Commissie af van het conventionele concept van de Europese Commissie als 'competence maximizer' en wordt EU-harmonisatie op het controversiële beleidsterrein van GMOs door de Commissie weer bewust teruggedraaid; een unicum in de geschiedenis van EU-integratie.