“Volgens mij houden leerlingen niet van gezeur”. Een onderzoek naar de mate waarin docenten hun vwo-5 leerlingen zelfstandig laten werken en welke motieven zij hiervoor hebben.

Abstract

Dit praktijkgerichte onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de lerarenopleiding van COLUU. Sinds de invoering van de Tweede Fase en het Studiehuis in 1998 ligt er een grote nadruk op de zelfstandigheid van leerlingen, maar wat is daar van terug te zien in de praktijk? In dit praktijkgerichte onderzoek is onderzocht hoeveel zelfstandigheid er door docenten wordt gegeven en welke achterliggende redenen en variabelen zoals geslacht, schoolvak en jaren ervaring, hier invloed op hebben. De resultaten bevestigen grotendeels de literatuur. Docenten met minder ervaring in het onderwijs doen meer aan zelfstandigheid dan docenten die al langer werkzaam zijn in het onderwijs. Zij doen dit omdat ze het vormen van zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid van leerlingen belangrijk vinden voor de vervolgstudie en verdere carrière. Ook zijn vrouwen meer met zelfstandigheid bezig dan mannelijke docenten. Wat afweek van de literatuur was het feit dat in dit onderzoek vooral gammadocenten veel controle uitvoeren over hun leerlingen vanwege het volle curriculum en het idee dat klassikale uitleg efficiënter is. Dat alle gammadocenten in dit onderzoek veel controle uitoefenen over hun leerlingen kan worden verklaard door het feit dat alle ondervraagde gammadocenten al langer ervaring hadden in het onderwijs. In dit onderzoek kan daarom vooral de jaren ervaring als belangrijkste variabele worden gezien voor de mate van zelfstandigheid die docenten bieden.