Het is maar een cijfer! De emotionele impact van het anders presteren dan verwacht op leerlingen van het vmbo en vwo.

Abstract

Het is bekend dat summatieve assessment een negatieve invloed kan hebben op de motivatie en het zelfbeeld van leerlingen (e.g. Crocker, Kaprinski, Quinn, & Chase, 2003; Poorthuis et al., in press). Het verschil van deze invloed tussen vmbo- en vwo-leerlingen is nog niet eerder onderzocht. In deze studie wordt onderzocht wat de emotionele impact is voor leerlingen wanneer zij een lager cijfer halen dan verwacht, of deze impact verschilt tussen leerlingen van het vmbo en vwo en of stereotypering rondom meisjes en wiskunde invloed heeft op deze impact. Onder emotionele impact wordt het zelfvertrouwen, de motivatie en de self-efficacy van leerlingen verstaan. Het onderzoek is uitgevoerd met een within-subject design waarbij er per leerling per vak drie meetmomenten waren (N = 149). Er is gebruik gemaakt van gepaarde t-toetsen, onafhankelijke t-toetsen, een mixed ANOVA en correlatieanalyses. Bij de vmbo-leerlingen is een stijging te zien bij wiskunde voor motivatie en self-efficacy. Bij de vwo-leerlingen is er bij het vak wiskunde een stijging te zien voor extrinsieke motivatie en self-efficacy, bij het vak Engels is een significante afname voor het zelfvertrouwen in de intrinsieke motivatie en een toename voor de extrinsieke motivatie. De verschilscore tussen het verwachte en het behaalde cijfer blijkt niet met deze veranderingen samen te hangen. Geconcludeerd kan worden dat er in dit onderzoek maar beperkt sprake is van anders scoren dan verwacht. De resultaten laten zien dat wanneer er een minimaal verschil is tussen het verwachte en het behaalde cijfer er geen sprake is van een emotionele impact. Ook is er geen effect van stereotypering gevonden bij meisjes en wiskunde.