Verzuiling en rock 'n' roll films. Een onderzoek naar de ontvangst van Amerikaanse rock ‘n’ roll films in het verzuilde Nederland tussen 1956 en 1958

Abstract

Deze scriptie betrof een studie naar de rol van de verzuiling in de ontvangst van zes Amerikaanse rock ‘n’ roll films door de Nederlandse dagbladpers in de jaren 1956 tot 1958. Uit voorgaand onderzoek bleek dat de schuld van de rock ‘n’ roll ophef (met name de rellen rondom de film ROCK AROUND THE CLOCK in oktober 1956) werd toegeschreven aan de houding van de Nederlandse pers ten opzichte van de rock ‘n’ roll film. Binnen dit onderzoek werd er geen onderscheid gemaakt tussen verschillende dagbladen en ontbrak de rol van de unieke verzuilde Nederlandse samenleving en de wijze waarop dit de ontvangst van de rock ‘n’ roll films kon bepalen, volledig binnen dit corpus. Aan de hand van zes Amerikaanse rock ‘n’ roll films werd er door middel van een kwantitatieve inhoudsanalyse het ‘veld’ in kaart gebracht, hoeveel ieder dagblad over iedere rock ‘n’ roll film plaatste en hoe dit in verhouding stond tot elkaar. Op basis van de gegevens uit de kwantitatieve analyse werd er vervolgens door middel van een kwalitatieve inhoudsanalyse van de gevonden artikelen, recensies en filmagenda’s onderzocht hoe ieder dagblad omging met de rock ‘n’ roll relletjes naar aanleiding van de film ROCK AROUND THE CLOCK, en hoe ieder dagblad schreef over de overige rock ‘n’ roll films in de eigen recensies en filmagenda’s. Vervolgens werd er geconcludeerd dat de kleur van ieder dagblad (en de zuil waarmee deze verbonden was) invloed had op de wijze waarop Amerikaanse rock ‘n’ roll films binnen iedere zuil werden ontvangen. De protestantschristelijke zuil (Trouw) negeerde het nieuwe fenomeen juist zo veel mogelijk vanuit religieus oogpunt, de katholieke zuil (de Volkskrant) uitte met name kritiek op rock ‘n’ roll films op basis van zedelijkheid, de socialisten (Het Vrije Volk) poogden ophef over rock ‘n’ roll films juist te voorkomen en raadden ze zoveel mogelijk aan, de houding van de ‘overgebleven’ liberale zuil (Nieuwe Rotterdamse Courant) tegenover rock ‘n’ roll films was meer gebaseerd op rede en ten slotte zette het neutrale dagblad De Telegraaf rock ‘n’ roll films in eerste instantie inderdaad in om de aandacht van de lezer te trekken en om het verhaal achter de ster van de film(s) centraal te stellen. Na de rellen van oktober 1956 sloeg deze houding om naar een behoudende en begripvolle benadering van rock ‘n’ roll films.