Kinderen van de rekening: een epidemiologisch onderzoek naar de zuigelingensterfte in Gouda rond 1850.

Abstract

Archiefonderzoek is verricht in de burgerlijke stand van de gemeente Gouda van het jaar 1850. Alle 1114 geboorte- en overlijdensakten van dat jaar zijn doorgenomen en gerubriceerd naar leefomgeving (woonadres en wijk) en naar de sociale klasse om, naast de bekende oorzaken voor zuigelingensterfte rond 1850 zoals infectieziekten en ondervoeding door het nalaten van borstvoeding, de vraag te beantwoorden welke andere factoren extra kunnen hebben bijgedragen aan het feit dat Gouda rond dat jaar de hoogste zuigelingensterfte (sterfte binnen het eerste levensjaar: 35,5%) van Nederland kende. De gerubriceerde gegevens zijn statistisch bewerkt (zowel actuarieel en als met behulp van de chi-kwadraat-toets voor het bepalen van associaties tussen onafhankelijke variabelen). Uit de uitkomst blijkt dat de leefomgeving (woonadres) de overlevingskansen negatief beïnvloedde (p<0,05) maar dat de verschillende sociale klassen dusdanig dooreen woonden dat het voordeel van het behoren tot een hogere sociale klasse weer teniet gedaan werd door een lokaal-slechte leefomgeving, samenhangend met de drinkwatervoorziening. Bij toeval bleek uit dit onderzoek dat ongehuwd-zwangere vrouwen in Gouda zeer significant (p = 0,001) vaker een levenloos kind ter wereld gebracht hebben dan gehuwde vrouwen.