Een verlangend denken of een overdacht verlangen Een onderzoek naar de rol van de rede en verlangens in de ethiek van Aristoteles

Abstract

Een verlangend denken of een overdacht verlangen Een onderzoek naar de rol van de rede en verlangens in de ethiek van Aristoteles. Abstract In deze scriptie wordt de rol van de rede en verlangens in de ethiek van Aristoteles onderzocht. In de ethiek komen zeer uiteenlopende opvattingen voor over de rol van het verstand en de emoties. In het Kantianisme is het gebruik van de rede de essentie van het autonoom handelen. Met de rede kan de mens zelf als wetgever optreden en bepalen wat het juiste is. In het Humeanisme wordt betoogd dat de rede noodzakelijkerwijs de slaaf van de emoties is, omdat de rede over relaties tussen concepten gaat en niet kan motiveren. Deze scriptie richt zich op de positievere rol die emoties spelen ten opzichte van de rede in Aristoteles’ Ethica Nicomachea. Aristoteles ziet emoties als vormen van verlangen. In eerste instantie lijkt het alsof rede en verlangens strikt gescheiden rollen hebben in de ethiek van Aristoteles: verlangens bepalen het doel van het handelen en de rede zoekt daar de middelen bij. Betoogd wordt dat hun rollen genuanceerder geïnterpreteerd kunnen worden en dat de rede en verlangens kunnen en moeten samenwerken. Beargumenteerd wordt dat enerzijds praktisch verstand en emoties onafhankelijk zijn, maar dat anderzijds gesproken kan worden van een samensmelten van hun rollen tot een ‘verlangend denken of overdacht verlangen’. Verlangens vervullen een positieve rol in de ethiek van Aristoteles doordat ze ruimte maken voor de rede, het (globale) doel van het handelen aangeven en de mens alert maken. Tot slot kunnen volgens Aristoteles argumenten pas invloed hebben op het handelen van de mens als er via de morele opvoeding een emotionele bereidheid is ontwikkeld om naar argumenten te luisteren.