Cultuursponsoring: verkopen culturele instellingen hun artistieke ziel aan de duivel die commercie heet?

Abstract

Kunst en commercie: twee werelden die in de Nederlandse cultuursector al lange tijd niet hand in hand gaan. Door de omslag in het cultuurbeleid en de forse overheidsbezuinigingen worden culturele instellingen echter gedwongen marktgerichter te denken om hun hoofd boven water te houden. Met dit onderzoek wordt geprobeerd het spanningsveld tussen artistieke en commerciële waarden binnen een culturele organisatie met een museale functie inzichtelijk te maken. In het bijzonder de spanning die voortkomt uit de sponsoring van een dergelijke instelling. In dit onderzoek wordt ingegaan op de vraag hoe een optimale balans gevonden kan worden tussen artistieke en commerciële belangen en hoe dit als basis kan dienen voor een goed sponsorbeleid bij EYE Filmmuseum. Cultuursponsoring biedt vele mogelijkheden voor waardvolle samenwerkingen tussen de kunsten en het bedrijfsleven. De dominerende motivatie voor cultuursponsoring is gebaseerd op de (relatie)marketing- en communicatiedoeleinden van een bedrijf. Deze vorm van sponsoring is echter niet meer van deze tijd en zorgt voor een bepaald spanningsveld. Zo zou een bedrijf de artistieke kern en de autonomie van de kunsten kunnen aantasten en inhoudelijk invloed kunnen uitoefen bij een culturele instelling. Om sponsors binnen te halen is het tevens mogelijk dat instellingen hun aanbod op doelstellingen van een bedrijf aanpassen, waardoor zij vercommercialiseren. Om deze negatieve effecten van sponsoring tegen te gaan en om een balans te vinden tussen commerciële en artistieke waarden, moeten culturele instellingen creatieve en innovatieve partnerships aangaan waarbij er wordt gezocht naar een synergie in kernwaarden van het bedrijf en de gesponsorde instelling. Hierbij zijn economische waarden, zoals geld, slechts een middel om het hogere doel van kunst te realiseren.