Multifunctionele sportaccommodaties: meer dan slechts het delen van een gebouw?
Summary
Multifunctionele sportaccommodaties nemen in aantal toe. Het multifunctioneel organiseren impliceert een bepaalde mate aan samenwerking tussen de organisaties die gebruik maken van de accommodatie. De fysieke multifunctionele omgeving zou ontmoeting tussen verschillende organisaties kunnen stimuleren, hetgeen gezien kan worden als een voorwaarde voor samenwerking. Multifunctionele sportaccommodaties worden dan ook gezien als ontmoetingsplaatsen waar verschillende organisaties samenkomen. Fontys Sporthogeschool is zo’n multifunctionele sportaccommodatie die recentelijk is gerealiseerd. Maar wat betekent het als meerdere en verschillende organisaties gevestigd zijn in of gebruikmaken van eenzelfde sportaccommodatie? Ontmoeten deze organisaties elkaar en werken deze organisaties samen?
De centrale vraagstelling van dit onderzoek luidt als volgt:
Welke betekenissen geven leden van de bij Fontys Sporthogeschool betrokken organisaties aan interorganisatorische samenwerking in de multifunctionele sportaccommodatie en welke invloed heeft de fysieke omgeving op deze betekenisgeving?
Theoretische concepten en inzichten vanuit de literatuur
In dit onderzoek staat de invloed van de fysieke omgeving van organisaties op ontmoeting en interorganisatorische samenwerking centraal. Om de fysieke omgeving te kunnen duiden is daarom gebruik gemaakt van Lefebvre’s benadering van ruimte. Met betrekking tot interorganisatorische samenwerking zijn processen van macht en onderhandeling belangrijk. De conceptualisering van macht en onderhandeling is in dit onderzoek gebaseerd op Foucault, aangevuld met de door Strauss onderscheidde negotiated order. Inzichten vanuit de literatuur zijn vervolgens gebruikt om de mogelijkheden van de fysieke omgeving voor het stimuleren van ontmoeting, interorganisatorische samenwerking in multifunctionele sportaccommodaties en organisatie-identiteit in een multifunctionele context te kunnen duiden.
Etnografische case study
Dit onderzoek is verkennend van aard, waarbij de empirie dient als uitgangspunt en op zoek wordt gegaan naar verschillen. Als onderzoeksmethode is gebruik gemaakt van een etnografie en een case study, met Fontys Sporthogeschool als onderzoeksobject. Data zijn verzameld door het afnemen van semigestructureerde diepte-interviews, observeren en het analyseren van documenten over de nieuwbouw van Fontys Sporthogeschool.
Meer- of minderwaarde?
De resultaten van het onderzoek tonen dat de mate van ontmoeting in Fontys Sporthogeschool beperkt is. De fysieke omgeving van een multifunctionele accommodatie biedt mogelijkheden om elkaar te ontmoeten, maar door een gescheiden gebruik in tijd en ruimte vindt ontmoeting beperkt plaats. Geplande ontmoetingen zijn hierdoor noodzakelijk voor het samenkomen van verschillende organisaties. Ondanks de wil, morele plicht en meerwaarde van samenwerking is van samenwerking eveneens weinig sprake.
Met het uitblijven van meerwaarde in termen van interorganisatorische samenwerking kan er zelfs gesproken worden over minderwaarde in het organiseren in een multifunctionele accommodatie. Door wederzijdse afhankelijkheden en processen van macht en onderhandeling worden organisaties in Fontys Sporthogeschool beperkt in het eigen organiseren en in het samenwerken. De organisaties zijn in het organiseren veelal afhankelijk van Fontys Hogescholen, welke over een dominante positie beschikt als grootgebruiker van de multifunctionele accommodatie. Er is sprake van ongelijkheid in macht en onderhandeling. Daarnaast blijkt het uiten van de organisatie-identiteit zowel belangrijk als moeizaam te zijn in een multifunctionele accommodatie. Mogelijkheden voor het tonen van organisatie-uitingen zijn beperkt en ook in de naam van de accommodatie, Fontys Sporthogeschool, herkennen veel organisaties zich niet.