Alcoholgebruik binnen sportverenigingen, de (on)geschreven regels

Abstract

In dit onderzoek wordt de betekenisgeving van leden en direct betrokkenen aan alcoholgebruik binnen sportverenigingen in beeld gebracht. Dit is gedaan op basis van focusgroepgesprekken en de analyse van beleidsdocumenten met betrekking tot alcohol en foto’s van uitingen van alcoholgebruik en alcoholbeleid binnen verenigingsgebouwen. Ondanks de negatieve effecten van alcoholgebruik op de gezondheid zijn alcohol en sport nauw met elkaar verbonden. Na een sportieve prestatie gaan velen de kantine in om onder het genot van een biertje de wedstrijd na te bespreken, een overwinning te vieren of een nederlaag te verzachten. De derde helft is dan ook een bekend fenomeen en gaat vaak gepaard met een gevoel van saamhorigheid, gezelligheid en ontspanning. De afdeling Volksgezondheid van de gemeente Utrecht, Vereniging Sport Utrecht (VSU) als belangenbehartiger en ondersteuner van de Utrechtse sportverenigingen en Victas, een centrum voor verslavingszorg, zetten zich in om verantwoord alcoholbeleid binnen sportverenigingen te stimuleren. Sinds 2013 zijn 22 sportverenigingen aangesloten bij het convenant Sport en alcohol: Verantwoord Vooruit 2013-2016. Hiermee spreken de bestuursleden van deze verenigingen uit zich te willen committeren aan het initiatief van Volksgezondheid, VSU en Victas. Het is echter de vraag of er onder de leden van deze verenigingen draagvlak bestaat voor dit initiatief. Wat betekent alcoholgebruik binnen de context van de sportvereniging voor hen? En hoe verhouden die betekenissen zich tot gemeentelijke beleidsintenties? De gemeente is voor de uitvoering van deze beleidsintenties namelijk afhankelijk van de sportvereniging. Uit de analyse van de verkregen data is gebleken dat de associaties met sport en alcohol overwegend positief zijn. De informanten hechten er belang aan op het gebied van sfeer, gezelligheid, saamhorigheid en barinkomsten voor de vereniging. Problematiek rondom het thema is binnen de verenigingen niet aanwezig. Wel zijn met name impliciet een aantal dilemma’s met betrekking tot alcoholgebruik gesignaleerd. Over het algemeen is men echter niet van mening dat een sportvereniging een rol heeft in het stimuleren van verantwoord alcoholgebruik. Dit wordt met name gezien als de eigen verantwoordelijkheid van het individu. Daarnaast maken waarden en normen een formeel beleid volgens de informanten vaak overbodig en is men vaak niet op de hoogte van het gevoerde beleid.