De seksuele ontwikkeling van adolescenten met een licht verstandelijke beperking in zorg

Abstract

Achtergrond: Adolescenten met een licht verstandelijke beperking (LVB) in zorg hebben moeite om adequaat om te gaan met hun seksuele ontwikkeling en lopen een verhoogd risico om slachtoffer te worden van seksueel misbruik. Hoewel kennis, ervaring en een tolerante attitude ten aanzien van seksualiteit de kwetsbaarheid kunnen verminderen, is er weinig bekend over deze specifieke aspecten van de seksuele ontwikkeling en mogelijke verschillen voor kindfactoren (geslacht, leeftijd, IQ en hulpverleningssetting). Daarom wordt dit in dit onderzoek in kaart gebracht. Methode: Vijftig adolescenten in de leeftijd van 15-23 jaar met een LVB in zorg hebben de aangepaste Nederlandse versie van de Social-Sexual Knowledge and Attitude Assessment Tool-Revised (SSKAAT-R) ingevuld. Resultaten: Adolescenten hebben veel kennis (93.38%) en een tolerante attitude (85.36%). Binnen kennis en attitude zijn geen significante verschillen gevonden voor de kindfactoren. Adolescenten hebben de minste kennis van het eigen lichaam (90.67%) en de meest conservatieve attitude jegens anticonceptie en Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA’s) (65.99%). Ze blijken weinig ervaringen te hebben met het overschrijden van sociaal geaccepteerde seksuele grenzen (17.86%) en weinig ervaringen te hebben met seksueel grensoverschrijdend gedrag in de sociale media (10.00%). Meisjes, adolescenten in de leeftijd van 19-23 en adolescenten in een residentiële hulpverleningssetting hebben significant meer ervaring op het gebied van intimiteit. Meisjes hebben daarnaast meer onwenselijke ervaringen. Jongens hebben tenslotte meer ervaring met hun eigen lichaam. Conclusie: Seksuele preventie, voorlichting en behandeling dient meer gericht te worden op kennis van het eigen lichaam en de attitude jegens anticonceptie en SOA's. Vervolgonderzoek gericht op het verbeteren van preventie, voorlichting en behandeling evenals vervolgonderzoek naar de betrouwbaarheid en de validiteit van het instrument is noodzakelijk.