De VOC als imperialistische macht? De machtsverspreiding van de VOC in Azië (1602-1650)

Abstract

Het beleid van de Heren XVII, de Staten-Generaal en de Gouverneurs-Generaal, met betrekking tot de Nederlandse aanwezigheid in Azië, is van meet af aan gekenmerkt door geweld. De insteek van de Republiek was om door middel van geweld een vaste machtspositie te verkrijgen in een zeer kostbaar handelsgebied. De machtsuitoefening was echter niet in elk gebied even heftig. Het gevoerde beleid is op te delen in drie categorieën waarvan het uitgeoefende geweld van zeer ernstig naar minimaal ingedeeld kan worden. (1) het gebied waarin de VOC koste wat kost haar macht wilde consolideren, (2) het gebied welke de Republiek via verdragen aan zich wilde binden en (3) het gebied waarin een vreedzaam beleid werd gevoerd omwille de omliggende machtige staten, zoals China en Japan, niet te agiteren. Hoewel er dus verschillende soorten beleid werd gevoerd in bepaalde gebieden, is dit gevoerde beleid alsnog als imperialistisch te kenmerken. In gebied 1 streefde de VOC naar een soevereine staat wiens grenzen steeds verder werden uitgebreid.