Vrouwen op weg naar vrijheid - De ontwikkeling vanuit patriarchale structuren naar een persoonlijke zingeving bij zeven moslim- en christenvrouwen in de Nederlandse film en literatuur

Abstract

Voor dit onderzoek bestudeerde ik een zestal romans en een documentaire. Elk van deze geeft het narratief van een vrouw met een orthodox-religieuze achtergrond weer. Los daarvan zijn hun achtergronden divers: van charismatische tot orthodoxe christenvrouwen, en Pakistaanse, Arabische en Iraanse moslimvrouwen. Wat deze vrouwen echter gemeen hebben is dat elk van hen de behoefte voelde om zich te ontworstelen aan beperkende patriarchale structuren. Hans Alma (2005) schetste een spanningsveld tussen zelfarticulatie en erkenning, transcendentie en geborgenheid. Zij stelt dat, teneinde waardevolle zingeving te bewerkstelligen, het belangrijk is om deze spanningen het hoofd te bieden in plaats van ze te proberen op te lossen. Met betrekking tot deze zeven vrouwen zal ik onderzoeken hoe en wanneer het verlangen naar het ontwikkelen en uitdrukken van een eigen identiteit op gespannen voet kwam te staan met de erkenning vanuit hun traditionele context. En op welke wijze gaan deze vrouwen om met de innerlijke verscheurdheid die ontstaat tussen het verlangen de wereld en zichzelf te ontdekken, en het verlangen naar geborgenheid? Eveneens zal ik stilstaan bij de vraag wat het begrip vrijheid betekent voor elk van hen persoonlijk en op welke wijze het wordt bewerkstelligd. Tot slot zal ik in mijn conclusie bespreken of, en tot welke belangrijke veranderingen in persoonlijke zingeving hun emancipatieproces heeft geleid, en of er daarbij belangrijke verschillen dan wel overeenkomsten te vinden zijn tussen de moslim- en christenvrouwen.