Spontane taalanalyse versus/gecombineerd met een grammaticale taak: Een onderzoek naar de grammaticale vaardigheden van zes peuters met TOS.

Abstract

In veel onderzoeken wordt een spontane taalanalyse (STA) ingezet om de grammaticale vaardigheden bij kinderen met TOS te onderzoeken. Een STA is echter niet zaligmakend, omdat het afhankelijk is van de context in hoeverre grammaticale structuren naar voren komen. Dit leidt ertoe dat eerder de prestaties dan de daadwerkelijke competenties van de kinderen op grammaticaal gebied kunnen worden gemeten. Om deze reden wordt een nieuwe grammaticale taak ontwikkeld, waarbij de verwachting is dat de STA en de grammaticale taak elkaar kunnen complementeren. In deze masterscriptie is hiernaar onderzoek gedaan. Hierbij luidt de onderzoeksvraag: “In hoeverre kunnen hiaten uit de spontane taalanalyse in de expressieve grammaticale ontwikkeling bij peuters met TOS worden opgespoord door middel van een grammaticale taak?” Er zijn zes peuters met TOS onderzocht door middel van de Taal Analyse Remediëring en Screening Procedure (TARSP; Schlichting, 2008) en de grammaticale taak. De kinderen zijn onderzocht op hun gemiddelde uitingslengte en productie van vooraf geselecteerde grammaticale structuren. Afhankelijk van hun grammaticale vaardigheden, worden ze in de TARSP en de grammaticale taak in een bepaalde ontwikkelingsfase geplaatst. De uitkomsten van beide onderzoeksmethodes worden kwalitatief met elkaar vergeleken. Uit de resultaten blijkt dat de participanten een lagere uitingslengte hebben dan typisch ontwikkelende leeftijdsgenoten. In beide onderzoeksmethoden komen verschillende structuren naar voren die de kinderen hebben geuit. De conclusie is dat de STA en de grammaticale taak elkaar complementeren. Een belangrijke overweging is dat de nieuw ontwikkelde grammaticale taak te lang is gebleken voor de peuters, waardoor niet alle kinderen even ver zijn gekomen. Daarnaast sloot niet al het gebruikte materiaal aan op de belevingswereld van het kind. Er wordt aangeraden om de STA en de taak over meerdere sessies te verdelen, zodat de kinderen op beide onderzoeken optimaal kunnen presteren. Het gecombineerd inzetten van een STA en een grammaticale taak heeft de potentie om een zo compleet mogelijk beeld van de grammaticale vaardigheden van kinderen met TOS te verkrijgen.