Van burka tot bakfiets

Abstract

Gentrificatie is een stedelijk proces waarbij de fysieke opwaardering van woningen en de woonomgeving de instroom van welvarende bewoners in een wijk tot stand brengt. Door veel beleidsbepalers wordt gentrificatie gezien als de remedie voor de problemen die in huidige stedelijke achterstandswijken spelen, om die reden wordt in steeds meer steden beleid gevoerd waarbij de instroom van de sociale middenklasse in achtergestelde wijken wordt gestimuleerd. Er is veel geschreven over de mogelijke fysieke en sociale gevolgen die gentrificatie kan hebben voor een wijk. Er is echter weinig bekend over de perceptie van oorspronkelijke sociale huurbewoners op de veranderingen die gentrificatie in hun buurt teweeg kan brengen. Dit onderzoek beschrijft aan de hand van uitgevoerde semigestructureerde interviews, hoe oorspronkelijke sociale huurbewoners de door gentrificatie geïnitieerde veranderingen in de Indische buurt in Amsterdam ervaren. Uit de interviews komt naar voren dat veel van de door gentrificatie geïnitieerde fysieke- en sociale veranderingen door oorspronkelijke bewoners als positief worden ervaren. De meerderheid van de geïnterviewden benadrukt de verbeteringen in de fysieke staat van de woningen, de veiligheid en de leefbaarheid. Ondanks het feit dat veel van de oorspronkelijke bewoners de nieuwe woningen, winkels en diensten als niet voor hen bedoeld beschouwen, zien ze de komst van de woningen en diensten over het algemeen als een positieve ontwikkeling. Een enkeling vindt de nieuwe winkels en voorzieningen te duur en maakt er geen gebruik van. Veel van de oorspronkelijke bewoners geven aan de instroom van de jonge, hoopopgeleide gentrifiërs te beschouwen als een verbetering van de eenzijdige, etnisch geconcentreerde bevolkingssamenstelling. De Indische buurt was oorspronkelijk een autochtone arbeiderswijk. Verschillende respondenten geven aan blij te zijn dat de sociale samenstelling van de wijk weer enigszins terugkeert naar zijn origine. Het lijkt erop dat deze bewoners meer waarde hechten aan het feit dat er meer autochtone Nederlanders in de wijk komen wonen, dan dat ze hinder ervaren van het feit dat de nieuwe bewoners van een hogere sociale klasse zijn. Veel van de oorspronkelijke bewoners geven aan weinig contact met de nieuwe bewoners te hebben. Aangezien ze ook geen overlast ervaren van de gentrifiërs, wordt dit over het algemeen niet als een probleem gezien. De stijgende huurprijzen en het dalende aantal betaalbare huurwoningen worden door veel van de oorspronkelijke bewoners gezien als een negatieve verandering in de wijk. Vooral personen die in gebieden wonen waar herstructureringen nog bezig zijn, geven aan bang te zijn hun woning te moeten verlaten vanwege de sloop of stijgende huurprijzen. De alternatieve woningen die door lokale instanties worden aangeboden zijn vaak slecht en buiten de stad. De geïnterviewden geven aan de wijk eigenlijk niet te willen verlaten. De algemene conclusie van dit onderzoek is dat de negatieve gevolgen van gentrificatie een stuk minder prominent aanwezig zijn in de Indische buurt dan in veel van de inde literatuur beschreven Amerikaanse of Britse steden. Ondanks, dat personen die in herstructureringsgebieden wonen de druk voelen van aankomende sloop of stijgende huurprijzen, zijn de meeste oorspronkelijke sociale huurbewoners positief over de veranderingen die gentrifiactie hun buurt heeft gebracht. Sinds de fysieke rehabilitatie en komst van de nieuwe bewoners is de Indische buurt volgens velen een prettigere plek geworden om te wonen. Hoe personen, die genoodzaakt waren de wijk te verlaten, de veranderingen hebben ervaren, zal vervolgonderzoek uit moeten wijzen.