‘Ik zeg het maar even heel zwart wit’ Een onderzoek naar interculturalisatie in de gezondheidszorg

Abstract

Dit onderzoek gaat over interculturalisatiebeleid in het VU medisch centrum en het Erasmus Medisch Centrum. Een verkenning van bestaand onderzoek naar dergelijk beleid laat zien dat er een gebrek aan aandacht is voor hoe personeel binnen de organisatie over culturele diversiteit denkt. Door de sociale denkkaders van medewerkers centraal te stellen, wordt het mogelijk om te zien hoe zij in de dagelijkse praktijk naar culturele diversiteit kijken. De hoofdvraag die hierbij centraal staat luidt: Welke ruimte bieden discoursen die medewerkers gebruiken aan interculturalisatiebeleid binnen zorgorganisaties? Drie discoursen blijken dominant: het categorale discours [iedereen is verschillend], het gelijkheidsdiscours [iedereen is gelijk] en het neutrale discours [de werkvloer is een neutrale omgeving]. De discoursen spelen echter een andere rol dan op basis van de theorie werd gedacht. Medewerkers gebruiken de discoursen door elkaar en er zijn geen verbanden te vinden tussen de uitgesproken ervaringen, de mening over de huidige organisatie en de wensen voor beleid. Wel blijkt na een grondige analyse dat allochtonen en autochtonen verschillende discoursen gebruiken bij het omschrijven van hun ervaringen. Bovendien gebruiken bijna alle respondenten een neutraal discours wanneer zij over de organisatie spreken. Voor organisatiebeleid betekent dit dat ervaringen van medewerkers geen voorspeller zijn voor hun wensen voor beleid. De organisatie als overkoepelende structuur blijkt bovendien als een statisch gegeven te worden ervaren waar medewerkers weinig verandering van verwachten. Echter, het bestaande interculturalisatiebeleid in VUmc lijkt eraan te hebben bijgedragen dat deze medewerkers kritischer naar de organisatie kijken en meer bewust met culturele diversiteit bezig zijn, dan de medewerkers van het Erasmus MC.