Televisie (en) geluid: de politiek van de aandacht Een vergelijking van de geluidsflow tussen de publieke zender Nederland 1 en de commerciële zender RTL 4.

Abstract

Nederland 1 is de best bekeken zender van 2011, gevolgd door RTL 4. Dit blijkt uit onderzoek van Stichting KijkOnderzoek. Dit heeft mogelijk te maken met het verschil in de geluidsflow. In deze analyse wordt de geluidsflow van de dinsdag- en zaterdagavond van Nederland 1 en RTL 4 onderzocht, waarbij het geluid bemiddeld tussen de ‘programming flow’ van Raymond Williams en de ‘household flow’ van Rick Altman. Hierbij gaat het om het groter en overkoepelend geheel van het televisie kijken, in plaats van een enkel programma. Beide zenders gebruiken specifieke signalen en codes die de huisstijl van de zender bepalen. Zo heeft Nederland 1 een geluidsflow die een avond televisiekijken overkoepelt. Er worden trailers gegeven over programma’s die later die avond worden aangeboden. De trailers volgen enkel voor of na een commercialblok, die getoond wordt na de gehele afronding van een programma. De vragen die worden opgeroepen hebben na een avond televisiekijken een compleet narratief als antwoord. RTL 4 daarentegen heeft een geluidsflow die de aandacht van de toeschouwer voor een langere periode wil trekken dan een avond. RTL 4 zorgt doormiddel van trailers voor, in en/of na een commercialblok, die uitgezonden wordt gedurende een programma, dat er vragen worden opgeroepen bij de toeschouwer. In televisieprogramma’s zelf worden ook trailers geprogrammeerd over die avond zelf, de volgende dag of over een week. Hierdoor wordt de toeschouwer uitgelokt om 24/7 RTL 4 te kijken om antwoord te krijgen op vragen. Of dit het geval is, blijkt niet uit dit onderzoek. RTL 4 houdt de toeschouwers in ieder geval avond vast, zoals wel bereikt wordt bij Nederland 1.