De relatie tussen leesvaardigheid, leesgedrag, leesmotivatie en leesmateriaal bij nieuwkomers

Abstract

Luisterogen is een leesbevorderingsproject voor laaggeletterden waarvan het effect nog niet onderzocht is. Deze studie is een eerste aanzet hiertoe: in dit onderzoek is de relatie tussen leesvaardigheid, leesgedrag, leesmotivatie en leesmateriaal bij anderstalige nieuwkomers onderzocht. Methode: De participanten waren 39 jongeren met een gemiddelde leeftijd van 15 jaar en 2,52 maanden, die maximaal twee jaar in Nederland zijn. Leesvaardigheid is gemeten aan de hand van testen voor decoderen, woordenschat en begrijpend lezen. Leesgedrag, leesmotivatie en de mening over het leesmateriaal zijn gemeten door middel van vragenlijsten. Resultaten: Uit huidig onderzoek blijkt dat technisch lezen, zoals gemeten met de Tempo leestoets, significant samenhangt met technisch lezen zoals gemeten met de Doorstreepleestoets en daarnaast ook met woordenschat en begrijpend lezen. Bovendien lezen jongeren met een hogere mate van leesmotivatie meer dan jongeren met minder leesmotivatie. Er is geen samenhang gevonden tussen leesvaardigheid en leesgedrag of leesmotivatie. Als wordt gekeken naar het Luisterogenmateriaal, dan blijkt dat de jongeren niet heel gemotiveerd waren om het te lezen. Het begrip van het verhaal hangt samen met de motivatie om het te lezen en het leesgedrag. Conclusie: Dit onderzoek heeft inzicht gegeven in een van de doelgroepen van Luisterogen. Het technisch lezen hangt significant samen met het begrip van het materiaal en het is in de toekomst dan ook essentieel dat er met het taalniveau van de doelgroep rekening gehouden wordt. Ondanks dat sommige gebruikte vragenlijsten betrouwbaar zijn, lijken ze niet geschikt voor klassikale afname aangezien veel jongeren vragen hebben overgeslagen of niet begrepen.