‘Wat ben je aan het doen?’ Een onderzoek naar zelfpresentatie op Facebook

Abstract

Het doel van deze scriptie is het ontstaan van zelfpresentaties op Facebook, hun betekenissen en consequenties beter te begrijpen. Erving Goffman's dramaturgische benadering van zelfpresentatie wordt daartoe aangedragen, en er wordt onderzocht of en hoe dit concept ons in staat stelt vormen van zelfpresentatie op Facebook inzichtelijker te maken. Omdat zelfpresentatie op Facebook altijd gemedieerd is, wordt in een tweede stap onderzocht aan de hand van de affordance-theorie van James Jerome Gibson en Donald Norman hoe het user interface design van Facebook zelfpresentatie stuurt, limiteert, faciliteert of uitdaagt. De toepasbaarheid van Goffman’s dramaturgische benadering van zelfpresentatie wordt getoetst in een online etnografisch non-participerend onderzoek waarvoor zestien statusupdates van vijftien verschillende participanten geanalyseerd zijn. Uit het onderzoek komt naar voren dat Facebook gebruikers stimuleert om expressieve acties uit te voeren op het sociale platform. Facebook, zo wordt hier voorgesteld, kan als een etalage gezien worden waar voorbijkomend publiek naar kan staren. Gebruikers van Facebook, zo blijkt eveneens, zijn zich echter weinig bewust van de aard of samenstelling van dat publiek. Facebook, zo luidt de conclusie van deze scriptie, vereist een actieve, zelfbewuste gebruiker die de strategieën van het medium en de daarachter liggende technologieën herkent, om vormen van zelfpresentatie gericht en reflexief in te zetten.