“Technologies of the Quantified Self”: Een Onderzoek naar de Rol van Data in de Vorming van het Zelf.

Abstract

In deze thesis wordt er onderzoek gedaan naar de rol van dataverzameling bij de vorming van het zelf. Het concept van de ‘Quantified Self’ staat hierin centraal; quantified selfers zijn mensen die kennis over zichzelf en het leven trachten te vergaren aan de hand van data. Op deze manier hoopt men de manier van leven – en daarmee zichzelf – te kunnen optimaliseren. Het concept van de quantified self kent echter nog weinig wetenschappelijke context; in dit onderzoek wordt deze dan ook gelegd vanuit het perspectief ‘nieuwe media en digitale cultuur’, waarin het concept zich in de praktijk wél sterk heeft geworteld. Bij de quantified self is er in ieder geval een grote aandacht voor het vergaren van kennis – middels data – weggelegd, en hoe deze kan worden ingezet om het zelf te ‘optimaliseren’. Hierdoor is de connectie met filosoof Michel Foucault al snel gemaakt, welke een groot deel van zijn leven heeft gewijd aan onderzoek naar de invloed van kennis/macht op de vorming van het individu (het zelf). Naast dat hij in zijn oeuvre grote aandacht besteedt aan de subjectivering van het zelf door externe actoren, voert in zijn laatste werken de subjectivering van het zelf dóór het zelf de boventoon. Hij refereert hier onder andere aan als ‘technologies of the self’. Dit laatste wordt in deze thesis aan de hand van een case study naast het concept van de quantified self gelegd. De hoofdvraag die in deze thesis de rode draad vormt, luidt dan ook: “Hoe is de Quantified Self een hedendaagse vertolking van Michel Foucault’s ‘Technologies of the self’?”