Provocatieve therapie: een exploratie naar het therapieproces
Summary
Provocatieve therapie is een psychotherapeutische werkwijze waarin
wordt verondersteld dat wanneer de cliënt op zorgzame, humoristische wijze door de
therapeut wordt geprovoceerd en dit binnen zijn eigen referentiekader gebeurt, de
cliënt geneigd is om te veranderen op een manier die tegengesteld is aan de definitie
die de therapeut aan hem als persoon geeft. Provocatieve therapie wordt ook wel
beschreven als een combinatie van (therapeutische)warmte, humor en uitdaging.
In dit explorerend onderzoek is het therapieproces gevolgd van 13 deelnemers van
provocatieve therapiesessies. Live observaties zijn vergeleken met video observaties van
Frank Farrelly, de grondlegger van provocatieve therapie. Onderdelen van de aspecten
warmte, humor en uitdaging bleken in verschillende mate aanwezig. Cliënten gaven een
beschrijving over de ervaring van deze aspecten. De mate van extraversie van cliënten
bleek invloed te hebben op het therapieproces en de mate van psychologische reactiviteit
bleek geen invloed te hebben. Verder bleek dat cliënten vaker werden aangeraakt en
minder vaak verbaal verzet toonden tijdens de videogesprekken van Frank Farrelly in
vergelijking met de live gesprekken van de Nederlandse provocatieve therapeuten. Uit
de therapie-uitkomst meting bleek dat cliënten de sessie als positief en nuttig hadden
ervaren. Ten slotte zijn er een aantal provocatief therapeutische technieken beschreven
en zijn er implicaties voor vervolgonderzoek aangedragen.