Ester in Ester Rabba: Een rabbijns-joodse vrouw van bijbelse komaf

Abstract

Ester is het belangrijkste personage uit het naar haar genoemde bijbelboek. Deze bachelorscriptie is een onderzoek naar hoe in de rabbijnse traditie omgegaan wordt met het personage Ester en naar wat dat zegt over de rabbijnen zelf. Het concentreert zich op Midrasj Ester Rabba. Hoe wordt het personage Ester daar weergegeven? Wat zegt dat over de visie van de rabbijnen op gender, seksualiteit, Jood-zijn en religieus leiderschap? De eerste twee hoofdstukken hebben een inleidend karakter. Het eerste behandelt kort de gebruikte methoden, in het tweede wordt een beknopte beschrijving gegeven van het genre midrasj die zich toespitst op vragen rond Ester Rabba. In hoofdstuk drie concentreert het onderzoek zich op het voorkomen van Ester in Ester Rabba en volgen de vertalingen van enkele kernpassages. Aan de hand van vier thema's wordt in het vierde hoofdstuk een narratieve, intertekstuele en genderkritische analyse gegeven van het personage Ester in de midrasj en de koppeling gelegd met het denken van de rabbijnen. Er zijn belangrijke verschillen met de Ester van de megilla en het Esterbeeld van de rabbijnen blijkt niet eenduidig. Enerzijds wordt Ester gekarakteriseerd als een “deugdzame vrouw”, die leeft volgens de rabbijnse regels, anderzijds is ze een messiaanse figuur die als het er op aankomt religieus leiderschap toont en gedurfde halachische beslissingen neemt. Met name naar de halachische terminologie op het snijvlak van etniciteit en gender is meer onderzoek wenselijk. De gegeven rabbijnse visies op dat gebied zijn voor tegengestelde uitleg vatbaar.