Dialectiek van de Verlichting - de heilzame weg van de bescheidenheid
Summary
Geconfronteerd met de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog, hebben Adorno en Horkheimer, in een ultieme poging de mensheid wakker te schudden uit diens lethargie van regressieve vanzelfsprekendheden, gemeend naar onorthodoxe middelen te moeten grijpen. Dit alles vanuit de hoop dat zich in het choqueren en overdrijven mogelijkheden zouden openen voor een diepere en rijkere kijk op (en dialoog met) de werkelijkheid. Dat dit laatste vanwege de gebruikte retoriek en negatieve toonzetting in hun 'Dialectiek van de Verlichting' gemakkelijk over het hoofd gezien kan worden, laat onverlet dat er zich wel degelijk perspectieven van hoop en verandering in openbaren. Het zijn deze perspectieven nu - met daar tegenover, zoals we zullen zien, het vermeend ontbreken of zelfs de totale onmogelijkheid ervan - die de inhoud en lijn van onderhavig paper uitmaken. Dicht bij de originele tekst zelf blijvend zal aan de hand van voorbeelden en passages aangetoond worden dat de weg naar bevrijding in het boek wel degelijk gestalte krijgt en dat de door iemand als Habermas veronderstelde onmogelijkheid van een fundamentele verandering allerminst strookt met het in het werk gestelde.