Public Service Motivation, de invloed van externe factoren en in het bijzonder crisisgebeurtenissen
Summary
Wanneer iemand passie of bezieling voor iets heeft, betekent het dat diegene ergens energie door krijgt
of ergens door wordt geactiveerd. Anders gezegd iemand is gemotiveerd. Public Service Motivation
(PSM), de motivatie om bij te dragen aan de maatschappij, is een autonome, obligation-based vorm
van motivatie. De motivatie komt vanuit een normatief, affectief en/of rationeel motief. De factoren
die PSM beïnvloeden, en dus eraan vooraf gaan zijn in dit onderzoek onderzocht. Hierbij is er
ingegaan op de invloed van externe factoren op de motivatie om bij te dragen aan de maatschappij.
Dit onderzoek is uitgevoerd bij een 24-uurs crisisdienst binnen de psychiatrische hulpverlening,
waarbij de trend lijkt te ontstaan dat medewerkers die het werk al langere tijd verrichten minder ruimte
hebben voor bezieling bij de uitvoering van het werk. Deze case zorgt voor een specifieke werkcontext
waardoor er bepaalde externe factoren onderwerp van onderzoek zijn geworden. Binnen het onderzoek
is er voornamelijk gefocust op de invloed van de crisisgebeurtenissen, echter is ook de invloed van de
veranderingen in de zorg van de afgelopen (en komende) jaren aan bod gekomen. Hiernaast is er
ingegaan op factoren welke de dynamiek, dan wel stabiliteit, beïnvloeden van de motivatie om bij te
dragen aan de maatschappij. De invloed van deze factoren is onderzocht aan de hand van een overzicht
van de relevante literatuur, achtergrond gesprekken met het management en 14 semigestructureerde
interviews met medewerkers van de crisisdienst.
Dit heeft geleid tot de conclusie dat de motivatie van de medewerkers twee lagen heeft. De buitenste
laag omvat verschillende, zowel gecontroleerde als autonome factoren, welke verklaren waarom men
bij de crisisdienst werkt en niet ergens anders binnen de psychiatrie dan wel de zorg. De binnenste
laag omvat de motivatie om bij te dragen aan de maatschappij. Wanneer er wordt gesproken over de
crisisgebeurtenissen laten de medewerkers enthousiasme, passie en bezieling blijken. De medewerkers
zijn gemotiveerd om het juiste te doen voor de patiënt en de crisisgebeurtenissen hebben hier geen
impact op. Wanneer er gesproken wordt over de veranderingen in de zorg verandert dit enthousiasme,
deze passie en bezieling in een meer vurige reactie. In eerste instantie kan men dit opvatten als
vermindering in passie en bezieling. Echter laat deze reactie zien dat de medewerkers zijn gemotiveerd
om het juiste te doen voor de patiënt, maar hierin worden beperkt. Men wordt beperkt in de
mogelijkheid om pro sociale impact te leveren. Dit zorgt ervoor dat voor enkele medewerkers de
motivatie om dit werk te doen verminderd. Opvallend is echter dat de motivatie om bij te dragen aan
de maatschappij onveranderd blijft.
Het uitgebreide literatuuroverzicht, de methodische verantwoording, de resultaten, de discussie en
conclusie, maar ook de aanbeveling hoe een organisatie hier mee kan omgaan zijn opgenomen in dit
rapport.