Effectieve blended learning in het hoger onderwijs: een systematische reviewstudie.

Abstract

Probleemstelling Blended learning is een onderwijsvorm waarbij face-to-face leren en online leren worden gecombineerd. Blended learning blijkt in meta-analyses betere leerresultaten op te leveren dan online leren of face-to-face leren op zich (Landers, 2009; Means, Toyama, Murphy, Bakia, & Jones, 2010). Op welke wijze blended learning optimaal effectief kan zijn is echter niet duidelijk gebleken uit de onderzoeksliteratuur. De doelstelling van deze reviewstudie is dan ook om inzicht te verschaffen in welke blends effectief zijn, en waarom. Daarbij is de volgende onderzoeksvraag geformuleerd: Welke blends (wat betreft leeractiviteiten en integratie) zijn in onderzoek effectief gebleken voor de leerresultaten van studenten in het hoger onderwijs? Met de integratie binnen blends wordt de onderlinge verhouding en samenhang bedoeld tussen het online versus het face-to-face gedeelte. Methode Op basis van vooraf vastgesteld insluitingscriteria zijn honderdéén onderzoeksartikelen geselecteerd via verschillende data-archieven. Na kwaliteitsbeoordeling zijn dertig onderzoeksartikelen in de reviewstudie betrokken. Elk onderzoeksartikel beschrijft een (quasi-)experiment waarin een blend wordt vergeleken met een online conditie en/of een face-to-face conditie. Alle dertig blends zijn als ' effectief' te karakteriseren: ze vertonen elk een niet significant verschillend of hoger leerresultaat ten opzichte van de non-blended conditie(s). Vijftien blends zijn vervolgens als ' meer effectief' gekenmerkt vanwege het significant hogere leerresultaat en vijftien blends als ' minder effectief' vanwege het niet significant verschillende leerresultaat. Resultaten Wat betreft leeractiviteiten kenmerken effectieve blends zich volgens de onderzoekers door variatie, flexibiliteit, autonomie, docent-student interactie, student-student interactie, actief leren en aansluiting bij het vakgebied. Meer effectieve blends blijken vaker een betere didactiek, een grotere tijdsinvestering van docenten en/of studenten en de toevoeging van extra leeractiviteiten te vertonen ten opzichte van de non-blended conditie(s) in de experimenten. Wat betreft integratie blijkt de tijdverhouding in de dertig blends gemiddeld vijftig versus vijftig procent. De samenhang tussen het online en face-to-face gedeelte is groot. Meer effectieve blends vertonen vaker een hogere inhoudelijke complexiteit en betere didactiek in het face-to-face gedeelte; ook participeren studenten vaker zoals gewenst ondanks dat leeractiviteiten vaak niet verplicht zijn. Conclusie en discussie Meerdere factoren die bijdragen aan de effectiviteit van blended learning zijn geïdentificeerd. Belangrijk is dat de mogelijkheden van zowel het online als het face-to-face gedeelte van een blend optimaal worden benut en dat beide gedeelten voldoende samenhang vertonen. Bij het toekomstig ontwerp van blended learning is het gewenst dat aandacht wordt besteed aan deze factoren. Voor empirisch vervolgonderzoek wordt aanbevolen om de condities in de experimenten consistenter te houden.