Variabiliteit in taalproblemen bij zwakke lezers en kinderen met dyslexie

Abstract

Recent onderzoek doet vermoeden dat bij dyslectici niet altijd sprake is van de veronderstelde fonologische problemen. Ook problemen in benoemsnelheid en bredere taalproblemen zouden de leesontwikkeling kunnen beïnvloeden. De mate waarin dyslectici deze problemen ervaren blijkt zeer divers te zijn. Het doel van dit onderzoek is dan ook deze problemen en de verschillende profielen duidelijk in kaart te brengen. Hiertoe zijn de individuele prestaties van zwakke lezers en dyslectici bekeken op meerdere taaldomeinen, namelijk orthografie, fonologisch bewustzijn, benoemsnelheid en bredere taalverwerving. De resultaten laten zien dat er over het algemeen geen verschil wordt waargenomen tussen de prestaties van normale lezers en zwakke lezers op het gebied van bredere taalverwerving, namelijk in Woordenschat, Morfologische vervoeging (Verleden Tijd), Narratieven en Zinnen Herhalen. De zwakke lezers scoren wel lager op de woordleertaak dan de normale lezers. De resultaten uit een case series analyse wijzen uit dat zwakke lezers en dyslectici op verschillende taaldomeinen moeilijkheden ervaren. Samengevat zijn er in deze studie profielen van taalproblemen gevonden die steun bieden voor de phonological deficit, double deficit en triple deficit hypothese. Echter, de spreiding over verschillende profielen is zeer groot: er is niet één profiel wat passend is voorhet merendeel van de zwakke lezers en dyslectici. De grote variabiliteit van taalproblemen die in deze studie wordt gevonden biedt daarom meer steun voor het multi-factorieel model. Deze informatie is waardevol voor het werken in de praktijk, dit zou kunnen betekenen dat kinderen met dyslexie bij verschillende soorten behandeling gebaat zijn. Bovendien dragen de bevindingen bij tot nieuwe theorievorming en betrokken mechanismen bij dyslexie.