Pop-up als speldenprik. Een aanzet om het fenomeen culturele pop-ups binnen stedelijke context te duiden.

Abstract

Deze scriptie bevat de weergave van onderzoek naar het fenomeen pop-up . Doel is dit culturele fenomeen te ontrafelen en om artistieke praktijken te plaatsen binnen een maatschappelijke context. Gesprekken met eenentwintig kenners uit het veld en relevante literatuur met betrekking tot kortstondige cultuuruitingen in een stedelijke context boden de input en vormden de basis voor een nadere duiding en voorlopige ordening. Hieruit blijkt dat de gevolgen van globalisatie en technologische ontwikkelingen impact hebben op zowel de makers en het publiek van pop-ups als op het functioneren van een stedelijke omgeving en dat zij de opkomst van pop- ups stimuleren. Het fenomeen laat zich niet eenduidig definiëren door uiteenlopende uitingsvormen maar er kan wel een aantal karaktereigenschappen geschetst worden: culturele pop-ups zijn kortstondige events die plaatsvinden in de stedelijke context. Binnen een begrensde periode van tijd wordt er een eenmalige happening geïnitieerd waarbij er onder paraplu van de ‘lege’ formule pop-up verscheidene creatieve uitingsvormen worden geschaard. Dit zorgt voor het unieke karakter van pop-ups dat door de interactie tussen publiek onderling, de makers en de stedelijke context aanleiding geeft tot een verfrissende, dynamische ‘belevenis’. Uit het onderzoek blijkt dat de behoeften van makers, publiek en steden verschillen: makers wensen handelingsvrijheid, het publiek wenst zijn tijd vooral zo efficiënt mogelijk in te zetten om een vluchtige memorabele belevenis te ondergaan en steden beschouwen het fenomeen pop-up vooral als instrument voor zowel het imago naar buiten als de leefbaarheid in de stad zelf. Toch blijken juist deze verschillende motieven elkaar te ondersteunen en versterken; dit zou een van de redenen van de opmars van het fenomeen pop-up kunnen zijn. De rol van sociale media valt hierbij niet weg te cijferen omdat deze het mogelijk maken om niet alleen kennis en expertise te delen (makers) maar ook hun activiteiten op heel eenvoudige wijze bij het publiek onder de aandacht te brengen. De scriptie bevat tot slot enkele aanbevelingen voor de brede traditionele cultuursector vanuit de gedachte dat het pop-up concept specifieke kenmerken heeft die de cultuursector kan inspireren om nieuwe manieren te onderzoeken om relaties met zowel publiek, makers als steden aan te gaan.