Gemeenschapskunst in nieuwbouwcomplexen? Een onderzoek naar de rol van gemeenschapskunst bij gentrification in Delfshaven

Abstract

Kunst en culturele activiteiten hebben een groeiend aandeel in ontwikkeling van de gemeenschap en in stedelijke vernieuwing. In stedelijke vernieuwingsstrategieën wordt er meer nadruk gelegd op het betrekken van de lokale bevolking bij projecten. Gemeenschapskunst is een openbare kunstvorm dat zich richt op het betrekken van mensen bij kunstprojecten: kunst voor en door mensen als het ware. Er werd in dit onderzoek een koppeling gemaakt tussen de aspecten stedelijke vernieuwing, ofwel gentrification en het gebruik van gemeenschapskunst hierbij. Met dit onderzoek werd beoogd de kennis over de verschillende perspectieven, ten opzichte van herstructurering en gemeenschapskunst projecten, van de initiatiefnemers en bewoners van een nieuwbouwcomplex te vergroten. In het kader van gentrification beleid en hoe gemeenschapskunst daarin past, diende de wijk Delfshaven in Rotterdam als voorbeeld met daarbij het nieuwcomplex Le Medi als casestudy. De bevindingen wijzen erop dat het lastig blijkt om op alle pijlers van gentrificatiebeleid effecten te genereren in een achterstandswijk. Zo zetten initiatiefnemers in eerste instantie in op het creëren van nieuwbouw met een unieke uitstraling en identiteit. Dit zorgt ervoor dat er een toestroom komt van andere bewonersgroepen in een achterstandswijk waardoor er een gemêleerdheid ontstaat. Het gemeenschapskunst project moet tevens waarde toevoegen aan de uniekheid van een dergelijk wooncomplex. In hoeverre er spillover effecten waarneembaar zijn in economische en sociale zin in de wijk valt te bezien.