Als het misgaat bij werkwoordsinflectie. Corpusonderzoek naar toepassing van tense en agreement op finiete werkwoorden bij patiënten met de afasie van Broca

Abstract

Het onderzoek richt zich op de toepassing van tense en agreement op het finiete werkwoord bij patiënten met de afasie van Broca. Hierbij zijn 70 matrix-zinnen uit twee casussen van Nederlandse patiënten met de afasie van Broca geanalyseerd uit Agrammatic Aphasia: a cross-language narrative sourcebook (ed. Menn & Obler, 1990). Uitgangspunt van het onderzoek zijn twee hypothesen. Enerzijds de Derived Order Problem Hypothesis (Bastiaanse &Van Zonneveld, 2005) die voorspelt dat patiënten met de afasie van Broca problemen hebben met matrix-zinnen waarin elementen zijn verplaatst. Anderzijds de Tree Pruned Hypothesis (Friedmann &Grodzinsky,1997) die voorspelt dat er beschadigingen zijn in de functionele knopen waardoor de correcte inflectie van tense of agreement op het finiete werkwoord ontbreekt. Deze hypothesen zijn getoetst in het onderzoek. Uit het onderzoek kwam naar voren dat er een duidelijk verschil was tussen beide patiënten. Patiënt 2 bleek nauwelijks problemen te hebben met tense en agreement. Patiënt 1 bleek wel moeite te hebben met de toepassing van inflectie van tense of agreement op het finiete werkwoord. Dit geldt vooral matrix-zinnen met één werkwoord. In beide casussen ontbreekt vaak een hulpwerkwoord wanneer dit wel geformuleerd dient te worden. Wanneer er echter wel een hulpwerkwoord is geformuleerd, levert dit nauwelijks problemen op in de toepassing van tense en agreement. Wanneer een subject wordt geformuleerd, blijkt dit voor patiënt 1 te betekenen dat er ook vaker correcte inflectie van tijd en agreement wordt toegepast dan in matrix-zinnen zonder subject. Voor patiënt 2 is er geen verschil tussen matrix-zinnen met en zonder subject aangezien inflectie nagenoeg perfect wordt toegepast op finiete werkwoorden. De inflectie op een samengesteld finiet werkwoord of samengesteld voltooid deelwoord blijkt moeilijk te zijn voor patiënten en ontbreekt dus in alle gevallen.