Waan; ideologische (machts)verhoudingen in een novelle van Marcellus Emants
Summary
Dit onderzoek behelst een tekstgerichte analyse toegepast op de novelle Waan (1905) van Marcellus Emants. Waan beschrijft de verlovingstijd en het huwelijksleven van Hendrik en Maggie. Het eerste deel van de novelle speelt in de Zwitserse bergen, aan het begin van hun verlovingstijd, in het laatste deel van de novelle zijn ze getrouwd. In het grootste deel van de vertelling worden de gebeurtenissen gefocaliseerd via Hendrik. Zijn denk- en gevoelswereld vormt dus grotendeels het beeld van de verhoudingen tussen hem en Maggie. Maggie krijgt zelden een eigen stem in het verhaal; ze wordt gerepresenteerd via de focalisatie van Hendrik. Hendrik is een empathische focalisator, hij toont ook de gedachten en gevoelens van Maggie. Uit deze focalisatie en representatie spreekt een ideologie over de (machts)verhoudingen tussen de seksen. Die verhoudingen tussen de seksen zijn in de novelle ook gekoppeld aan politieke verhoudingen: er wordt nadrukkelijk een parallel getrokken tussen man en vrouw, en moederland en kolonie. Door een analyse toe te passen op de novelle die gericht is op de focalisatie en de representatie, wil ik onderzoeken hoe deze ideologische verhoudingen als natuurlijk worden gepresenteerd. Aan de hand van theorieën van Maaike Meijer, Agnes Andeweg en Edward Said zal ik Waan analyseren. Voor het verteltechnische deel maak ik gebruik van het handboek verhaalanalyse Vertelduivels (2005) van Luc Herman en Bart Vervaeck. Voorafgaand aan mijn onderzoek zal ik bespreken wat voor onderzoek er tot nu toe is toegepast op het werk van Emants. Op deze manier kan ik mijn eigen analyse plaatsen binnen het al bestaande onderzoek. Door de onderzoeksvraag Op welke manier worden in de novelle Waan van Marcellus Emants de verhoudingen tussen de sekse als natuurlijk voorgesteld? probeer ik de ideologie in de novelle te achterhalen.