Enscenering en ervaring - Een onderzoek naar de perceptie van robotperformers in de performatieve installatie Robots in Captivity Series, or Welcome to the Kennel van Bram Ellens

Abstract

Robots maken een steeds groter deel uit van onze samenleving. Ook in het theater worden steeds vaker robots ingezet als performer, bijvoorbeeld in de performatieve installatie Robots in Captivity Series, or Welcome to the Kennel (2019) van Bram Ellens. Hierin worden robots die in kooien en met kettingen gevangen zijn genomen gepresenteerd aan de toeschouwer. In dit eindwerkstuk wordt Robots in Captivity onderworpen aan een dramaturgische analyse volgens het model van Liesbeth Groot Nibbelink en Sigrid Merx, waarbij de compositie, de adressering en de context van de voorstelling uiteengezet worden. Aan de hand van het concept functionele relaties van psychologen Fritz Heider en Marianne Simmel wordt geanalyseerd op welke manier de relatie tussen de bewegingen van de robots en hun fysieke afbakening, de toeschouwer en de robots onderling resulteert in de perceptie dat de robots gestrest, agressief of angstig zijn en willen ontsnappen uit hun gevangenis. Daarnaast wordt aan de hand van het concept the experiential uncanny van theaterwetenschapper Elizabeth Jochum en roboticawetenschapper Ken Goldberg geanalyseerd op welke manier de suggestie van gestrest gedrag in combinatie met de scenografie, die verwijst naar gevangenschap en onethische experimenten, een vervreemdend effect creëert voor de toeschouwer en hoe Robots in Captivity hiermee de relatie tussen mensen en robots bevraagt.