Hoe hedde gij da gezeet gehad?

Abstract

Er zijn in de regel twee soorten pronomina om een persoon aan te spreken: formeel, u, en informeel, jij en je. Wanneer naar het dialectgebruik in Zuidoost-­‐Brabant gekeken wordt, komen daar nog twee informele bij: gij en ge. Onderzoek laat zien dat de dimensies status en solidariteit en de formaliteit een rol spelen in de keuze voor tutoyeren of vousvoyeren. Er is steeds meer een neiging naar solidariteit ten nadele van status; er wordt meer getutoyeerd. Daarnaast vindt er een afname van dialect plaats en bestaat er een kans dat regionale vormen langzaamaan verdwijnen. Met behulp van een vragenlijst is onderzocht hoe 39 participanten van beide geslachten, verschillende leeftijden en woonplaatsen onbekenden aanspreken en zelf aangesproken willen worden. Hieruit blijkt dat vrouwen onbekenden formeler benaderen dan mannen, dat ouderen jongere mensen en leeftijdsgenoten tutoyeren, maar zelf graag met u aangesproken willen worden. Jonge mensen willen door iedereen graag getutoyeerd worden. Dit zou kunnen komen door de wens om jong te blijven. Het opvallendste aspect van het onderzoek is dat de regionale vormen erg weinig gebruikt worden, zowel in dorp als stad, dit kan een gevolg zijn van de verstedelijking. Gedetailleerder onderzoek zou kunnen uitwijzen of dit echt het geval is, aangevuld met kwalitatief onderzoek in de vorm van interviews. Vervolgonderzoek op het gebied van de varianten van het pronomen van de tweede persoon enkelvoud is interessant met betrekking tot opleiding in relatie tot dialect, maar ook op het gebied van leeftijd en de wens om aangesproken te worden.