De monetaire unie: Nederland als grondlegger of voetnoot? De Nederlandse invloed op een Duitse constructie.

Abstract

Nederland heeft ogenschijnlijk een belangrijke rol gespeeld bij de totstandkoming van de euro. Het Verdrag van Maastricht, het stabiliteitspact bij het Verdrag van Amsterdam en Wim Duisenberg als eerste president van de ECB zijn enkele in het oog springende voorbeelden hiervan. Deze scriptie onderzoekt de vraag in hoeverre Nederland de onderhandelingen werkelijk heeft kunnen beïnvloeden. Het erkent daarbij de leidende positie van Duitsland, dat met het opgeven van de D-mark een grote concessie deed om de monetaire unie mogelijk te maken. Op basis van literatuur, bronnenonderzoek en interviews is nauwgezet de Nederlandse onderhandelingspositie uiteengezet.

Deze is vervolgens vergeleken met de positie van Duitsland. Daarbij is uiteengezet welke overwegingen er in dit land speelden. Aan de ene kant waren dit economische motieven, zoals de lobby van het bedrijfsleven, maar ook geopolitieke factoren, zoals de val van de Muur en de Duitse hereniging. Tot slot zijn ook de recentere veranderingen geanalyseerd. In 2003 lieten Duitsland en Frankrijk het stabiliteitspact vallen, waarmee de begrotingsregels en begrotingsdiscipline in Europa op een hellend vlak kwamen te staan. Dit droeg bij aan de huidige schuldencrisis. Hoe heeft Nederland daarna de veranderingen aan het stabiliteitspact in 2005 en 2011 via Duitsland kunnen beïnvloeden?