Audiodescriptie vertalen van Engels naar Nederlands: vertaalstrategieën en -oplossingen en het effect op de luisterervaring

Abstract

Steeds meer media wordt voorzien van audiodescriptie om blinde en slechtziende mensen dezelfde toegang te verschaffen als mensen die de mogelijkheid hebben de visuele kanalen tot zich te nemen. Om de productie van audiodescriptie te versnellen en goedkoper te maken, zouden er in plaats van in elke taal het script bij de film te schrijven eventueel in de toekomst meer al afgeronde scripts van de ene taal naar de andere taal vertaald kunnen worden. In deze scriptie wordt door middel van corpusonderzoek onderzocht welke problemen er ontstaan bij het vertalen van audiodescriptiescripts van het Engels naar het Nederlands en met welke oplossingen en bijbehorende strategieën die verholpen worden. Het corpus bestaat uit de Engelse originele audiodescriptiescripts en de Nederlandse vertalingen van drie films. In een verkennende analyse wordt er een close reading gedaan van één fragment uit elke film, waarin elke voor een oplossing gebruikte strategie gecategoriseerd wordt. Uit de problemen die daaruit voortkomen wordt er één categorie gekozen om uitgebreid te analyseren: de zinnen waarin twee of meerdere acties tegelijkertijd plaatsvinden en de woorden en constructies die toegepast worden om deze gelijktijdigheid aan te geven. Door middel van corpusonderzoek wordt gekeken hoe deze woorden en constructies vertaald worden, welke strategie daarvoor is aangewend en welk effect dit heeft. Daaruit blijkt dat vooral het bijwoord now en “present participle phrases” problemen opleveren en de vertaaloplossingen in sommige gevallen de ervaring van het publiek kan veranderen. Toch lijkt het erop dat het vertalen van AD de doorgewinterde vertaler weinig moeilijke problemen op zou moeten leveren.