Macht, Legitimiteit en Urgentie: Inzicht in de relevantie van de stakeholderbenadering voor de dagelijkse praktijk van het omgevingsrelatiemanagement bij Nederlandse organisaties

Abstract

In dit onderzoek wordt verkend of de stakeholderbenadering relevant is voor de dagelijkse praktijk van het omgevingsrelatiemanagement bij Nederlandse organisaties. Bestaande literatuur beweert veel over de toegevoegde waarde van deze benadering, maar empirisch onderzoek naar hoe de theorie zich tot de praktijk verhoudt is tot op heden beperkt. Dit onderzoek probeert daarom meer inzicht te geven in deze verhouding. In de stakeholderbenadering staat samenwerking en overleg met stakeholders van de organisatie centraal met als doel dat organisaties profiteren van een goede relatie met stakeholders. Allereerst wordt er door middel van een theoretische verdieping bekeken waarom de stakeholderbenadering als relevant wordt beschouwd voor de vertrouwenscrisis waarin de maatschappij op dit moment verkeerd. Hierin komt naar voren dat investeren in stakeholderbenadering alleen relevant is wanneer deze in zijn volledigheid, organisatiebreed wordt toegepast. Wanneer vermeende betrokkenheid slechts dient als een verkapte PR-strategie, is het een desinvestering die beter geheel vermeden kan worden. Vervolgens wordt verkend of de het theoretische uitgangspunt aansluit bij de perceptie van omgevingsmanagers in de praktijk. Voor deze verkenning zijn interviews gehouden met managers verantwoordelijk voor het omgevingsrelatiemanagement van 10 Nederlandse organisaties met een taak van algemeen nut. Het gaat om de omgevingsrelatiemanagers van Eneco, Gemeente Almere, KPN, Nationale-Nederlanden, Openbaar Ministerie, ProRail, Schiphol Group, Unie van Waterschappen, Universiteit Utrecht en Vewin. Resultaten tonen aan dat organisaties en managers de noodzaak van de stakeholderbenadering onderschrijven. Het wordt steeds minder eenvoudig de verwachtingen en eisen van de omgeving te negeren. De aanpak wordt eveneens begrepen en de inzet en tijd die deze aanpak kost wordt door de managers geaccepteerd. Echter, niet alle managers hebben vanuit hun positie voldoende invloed om de stakeholderbenadering organisatiebreed te integreren. De stakeholderbenadering wordt pas relevant wanneer de omgevingsrelatiemanagers in staat zijn de relevantie van de benadering duidelijk te maken aan hun eigen omgeving. Hun omgeving binnen de organisatie, omdat zonder organisatiebrede steun de aanpak tot niets leidt. Hun omgeving buiten de organisatie, omdat de organisatie de tijd gegund moet worden om deze aanpak te verwezenlijken. Op dit moment lukt dit lang niet alle van de 10 organisaties. Echter, gezien de toenemende sociale druk, voortkomend uit verander(en)de maatschappelijke condities, lijken de mogelijkheden om de omgeving te negeren steeds geringer te worden voor organisaties waarbij continuïteit een issue is.