Turkse en Marokkaanse ‘gastarbeiders’ in Nederland: Wat betekent het voor hen om in Nederland oud te worden?

Abstract

Er bestaan verscheidene constructies van ‘ouder worden’. De migrantenouderen hebben een beeld van ‘ouder worden’, dat niet overeenkomt met de betekenis die in Nederland aan ‘ouder worden’ wordt gegeven. De vanzelfsprekendheid van de verhuizing naar een instelling is een moeilijke stap voor hen, vanwege het zorgplichtdilemma. Veel migrantenouderen verwachtten thuis verzorgd te worden door hun kinderen, maar dit beeld blijkt niet haalbaar. Pas wanneer de ouderen echt verzorging nodig hebben, gaan zij naar een instelling toe. Hier worden zij geconfronteerd met het vermindering van zelfstandigheid, belemmering van communicatie en verminderde privacy. De migrantenouderen hadden hier meestal geen rekening mee gehouden omdat zij als ‘gastarbeiders’ naar Nederland zijn gekomen met de intentie om hier een paar jaar te wonen. Echter, het verblijf duurde langer, de migranten haalden hun familie over naar Nederland en vestigden zich hier permanent. Nu brengen zij hun oude dag door in Nederland. Migrantenouderen hebben te maken met andere, moeilijke omstandigheden in vergelijking met ‘Nederlandse ouderen’. De double jeopardy hypothesis stelt dat migrantenouderen ‘dubbel’ gemarginaliseerd worden, omdat zij migrant zijn en ‘ouder worden’. De som van beide marginalisaties leidt tot een achtergestelde positie in de Nederlandse samenleving. Veel Nederlandse instellingen realiseren zich dat migrantenouderen andere behoeften en dus voorzieningen nodig hebben dan ‘Nederlandse’ ouderen en maken hier aanpassingen voor. De huiskamer is een mooi voorbeeld van hoe de migrantenouderen een eigen plek kunnen krijgen binnen een Nederlandse instelling zodat zij ‘succesvol ouder’ kunnen worden.