Ziekte der moderniteit. Sociaaldarwinisme & genderstrijd in de Engelse en Nederlandse psychiatrie, 1870-1914

Abstract

De focus ligt op de psychiatrie van Engeland en Nederland in de periode 1870 tot de Eerste Wereldoorlog, toegespitst op de zenuwziekte neurasthenie. Deze periode bestrijkt in Engeland het Darwinistische tijdperk, en valt samen met de medicalisering en de opkomst van de zenuwziekte neurasthenie enerzijds, en de roep van vrouwen voor meer sociale rechtvaardigheid, rechten en scholing anderzijds. Allereerst wordt toegelicht wat de ziekte inhoudt en waar hij zijn oorsprong vindt. Daarna wordt dieper ingegaan op het Darwinistische denken in Engeland, aan de hand van denkbeelden van psychiater Henry Maudsley. Vervolgens wordt de lijn naar Nederland doorgetrokken en onderzocht in hoeverre Nederlandse psychiaters sociaaldarwinistische denkbeelden koesterden. Met name de vooraanstaande arts en psychiater Gerbrandus Jelgersma wordt hierbij onder de loep genomen.