Taalvaardigheid en Literatuur : Hoe de combinatie van spreek- en luistervaardigheid en literatuur het schoolvak Nederlands kan verrijken

Abstract

In dit onderzoek zal de integratie van literatuur in het schoolvak Nederlands onder de loep genomen worden. De aandacht gaat uit naar op welke manier literatuur geïntegreerd kan worden in het schoolvak Nederlands en wat dit inhoudt voor de spreek- en luistervaardigheid in het schoolvak Nederlands. Dit onderzoekt richt zich op de bovenbouw van het havo en vwo. Hoofdstuk 1 zal de huidige discussies schetsen die in het voortgezet onderwijs spelen. Hierbij zal het draaien om de invulling die taalvaardigheid en literatuur krijgen. Vervolgens zal in hoofdstuk 2 het verleden belicht worden. Er wordt gekeken naar de ontwikkelingen die door de jaren heen hebben plaatsgevonden binnen het voortgezet onderwijs, met betrekking tot het schoolvak Nederlands en literatuur. Daarna zal in hoofdstuk 3 een praktijkvoorstel worden gedaan waarin taalvaardigheid en literatuur worden gecombineerd. Ten eerste is uit dit onderzoek gebleken dat literatuur binnen het schoolvak Nederlands goed met spreek- en luistervaardigheid gecombineerd kan worden. Het gebruik van podcasting geeft hier een extra dimensie aan. Er zijn uiteraard meer mogelijkheden dan deze scriptie noemt. Indien ook de schrijf- en leesvaardigheid met literatuur gecombineerd worden, zullen de mogelijkheden eindeloos zijn. Ten tweede blijkt uit dit onderzoek dat de combinatie van literatuur met spreek- en luistervaardigheid een grote variatie in werkvormen oplevert en bovendien principes van samenwerkend leren en taakgericht leren mogelijk maakt. Hierdoor ontstaat een grote bron van opdrachten, aansluitend bij de wensen van het Ministerie van Onderwijs en de huidige eindtermen van het onderwijs als het gaat om het schoolvak Nederlands. Ten derde wordt er door een combinatie van taalvaardigheid en literatuur meer gewerkt aan de literaire competentie van de leerling. Het blijft nu niet bij het lezen van boeken en het maken van proefwerken literatuurgeschiedenis. Leerlingen moeten actief met de stof aan de slag. Ten slotte wordt de taalvaardigheid niet helemaal uitgekleed en droog behandeld, doordat gebruik wordt gemaakt van tekstmateriaal dat niet bedoeld is om de lezer enkel te informeren. Daardoor wordt taalvaardigheid in het schoolvak Nederlands wellicht aantrekkelijker, zullen leerlingen op een andere manier in aanraking komen met teksten dan alleen het ‘moeten lezen’ en dit kan leiden tot vergroting van het leesplezier. Op deze manier zijn zowel docent als leerling tevreden met het schoolvak Nederlands. Uiteindelijk profiteert ook het hedendaagse onderwijs van de inrichting van het schoolvak Nederlands als in het verleden: literatuurgebruik en literatuuronderwijs gaan goed samen, ook gelet op de eindtermen voor argumentatieve vaardigheden.