De Copenhagen Internationale Dyslexietoet

Abstract

Dyslexie is moeilijk te diagnosticeren in een tweede taal. Zwakke prestaties op een leestest in een tweede taal kunnen namelijk worden veroorzaakt door een slechte taalvaardigheid of beperkte scholing zonder dat sprake is van een slecht leesvermogen. In de Internationale SchakelKlassen (ISK), die onderwijs bieden aan jongeren die Nederlands als tweede taal leren, is het (nog) niet mogelijk om onderscheid te maken tussen leesproblemen die veroorzaakt worden door een lage taalvaardigheid (door beperkte blootstelling) in een bepaalde taal en leesproblemen die veroorzaakt worden door fonologische problemen (oftewel: dyslexie). Om dyslexie in een tweede taal in een zo vroeg mogelijk stadium te diagnosticeren en een behandeling te kunnen starten, is het belangrijk om een dyslexiescreeningstaak in te zetten die dit onderscheid wel kan maken. Dit is nodig omdat het vaak niet mogelijk is om de leesvaardigheid te testen in beide talen of in de moedertaal van een individu vanwege een gebrek aan instrumenten in bepaalde talen of het ontbreken van professionals die een bepaalde taal spreken. Dit maakt het soms noodzakelijk om te testen in de tweede taal terwijl sprake is van beperkte ervaring in die taal. De huidige pilotstudie onderzocht of een recent ontwikkelde dynamische dyslexietoets (Elbro, Daugaard, & Gellert, 2012) die taalonafhankelijk is, kan bijdragen aan een tijdige diagnose van dyslexie bij adolescenten in de ISK. De deelnemers van de studie waren zes tweedetaalleerders en twee moedertaalsprekers van het Nederlands tussen de 12 en 18 jaar oud. Van vier tweedetaalleeerders was bekend dat zij leesproblemen hadden. In de dynamische toets leren de deelnemers drie nieuwe letters en wordt getest of zij nieuwe woorden kunnen maken met deze letterklanken. De resultaten van het onderzoek gaven aan dat met de dynamische toets onderscheid kan worden gemaakt tussen adolescenten met en zonder leesproblemen.