Moreel redeneren, morele waarde evaluatie en antisociaal gedrag

Abstract

Onderzocht werd of de herziene versie van de Sociomoral Reflection Measure – Short Form Objective (SRM-SFO) in staat is om te differentiëren tussen antisociale en niet-antisociale adolescenten. De SRM-SFO is het eerste herkenningsinstrument van moreel redeneren en moreel evalueren dat bruikbaar is voor afname bij grote groepen participanten, waarvan tot nu toe de ontwikkeling van de morele ontwikkeling moeilijk was vast te stellen. In het onderzoek werd zowel onderscheid gemaakt in moreel redeneren en morele waarde evaluatie, als tussen zes verschillende morele domeinen. De SRM-SFO is afgenomen bij 122 participanten in de leeftijd van 12 tot 18 jaar, allen van het mannelijk geslacht. 83 participanten waren daarvan afkomstig van een middelbare school, 39 participanten kwamen van een instelling voor intensieve jeugdzorg. Het onderzoek maakte onderscheid in vier groepen: een groep die weinig antisociaal gedrag rapporteerde, een groep van veel antisociale gedragingen zonder daarbij opgesloten te zitten, een groep met zedendelicten en een groep met overige antisociale gedragingen die wel opgesloten zat. Ondanks de herziening blijkt de SRM-SFO 2.0 niet in staat om te differentiëren op moreel redeneren en moreel evalueren tussen de drie groepen met delinquent, dan wel antisociaal gedrag enerzijds en de groep met geen of weinig antisociaal gedrag anderzijds. Wel werd er een negatieve samenhang gevonden tussen moreel redeneren en antisociaal gedrag en moreel evalueren en antisociaal gedrag. Wanneer er onderscheid wordt gemaakt in zes morele domeinen blijken er geen verschillen in moreel redeneren te bestaan tussen de vier groepen. Wanneer er echter gekeken wordt naar moreel evalueren blijken er op de domeinen affiliation, property & law en erotic love & sex verschillen te bestaan tussen de vier groepen. Ook blijken verhoogde scores op bepaalde antisociale gedragingen gerelateerd te zijn aan een achterstand op specifieke morele domeinen. Deze resultaten pleiten voor een domeinspecifieke aanpak.