De terugkeer van theorie: politieke filosofie en geschiedkunde bij Leo Strauss en Eric Voegelin

Abstract

Binnen de twintigste-eeuwse politieke filosofie nemen Leo Strauss en Eric Voegelin een unieke plaats in. Vanuit het oogpunt van de klassieke filosofie leveren zijn kritiek op de moderniteit, en verdedigen een politiek-filosofisch wetenschapsideaal. Deze scriptie onderzoekt hun ideaal en kritiek met betrekking tot de verhouding tussen politieke filosofie en geschiedkunde.

Daarbij is sprake van wederzijdse afhankelijkheid. De geschiedkunde behoeft een politiek-filosofisch kompas om uit het verleden het relevante boven het irrelevante te tillen. De politieke filosofie is een historische studie, omdat de klassieke teksten ervan in het verleden liggen.

De verhouding tussen politieke filosofie en geschiedkunde wordt geïllustreerd door te kijken naar hoe Strauss en Voegelin het klassieke én moderne denken behandelen. Hun denken wordt bezien tegen de achtergrond van het nationaalsocialisme, dat in de qua wetenschap en filosofie meest moderne natie tot bloei is gekomen. Gaandeweg blijkt dat dit geen toeval is: de verwerping van klassieke filosofie en de acceptatie van moderne sociale wetenschap hebben de poorten geopend voor het nationaalsocialisme.