Een klassieke spanning in het moderne recht : De noodzaak van stabiliteit versus de mogelijkheid voor morele emancipatie

Abstract

In ons huidige denken over het recht dient er een evenwicht gevonden te worden tussen twee functies die het recht moet vervullen. Aan de ene kant moet het recht een geordende en stabiele maatschappij realiseren maar aan de andere kant moeten veranderende (morele) wereldbeelden geïncorporeerd kunnen worden in de rechtsorde. Deze noodzaak van morele emancipatie brengt vormen van instabiliteit met zich mee. Wil het recht beide functies vervullen dan dient er tussen beide functies een legitiem evenwicht gevonden te worden. Zowel Habermas als Honneth presenteren met hun kritische theorieën een legitimatie van dat evenwicht. Habermas zoekt de legitimiteit in een algemene consensus op basis van goede redenen. Honneth zoekt de mogelijkheid van morele emancipatie in vormen van disrespect. De vraag is daarmee of beide theorieën daarbij wel eer doen aan de stabiliserende functie die het recht heeft en of hun theorieën die functie van stabiliteit wel kunnen vervullen.