In gesprek met sprekende ogen

Abstract

Dit onderzoek is een vervolg onderzoek op dat van Viergever (2010). Zij heeft geconstateerd dat gesprekspartners van MyTobiigebruikers vragen stellen die kleine epistemische verschillen veronderstellen. Deze vragen worden vaak in de vorm van tag questions of keuze vragen gesteld. Ook heeft zij aangetoond dat de indeling die Heritage & Raymond maken met hun ‘epistemic gradient’ niet klopt.

Naar aanleiding van onder andere het onderzoek van Viergever zijn verschillende aanpassingen aan de MyTobii gedaan. Een van die aanpassingen is het toevoegen van sneltoetsen waardoor er snel op uitingen gereageerd kan worden. In dit onderzoek heb ik gekeken naar het effect van die sneltoetsen op de soort vragen die worden gesteld door de gesprekspartners van MyTobiigebruikers en daarbij keek ik vooral naar de epistemische verschillen die vragen veronderstellen.

Uit een conversatie analyse van een gesprek van Hester, een MyTobiigebruiker, bleek dat er in de gesprekken met sneltoetsen meer vragen werden gesteld die grotere epistemische verschillen veronderstelden. Ook hier werd weer bevestigd dat de indeling van Heritage & Raymond niet altijd klopt. Naar aanleiding van deze analyse heb ik een experiment uitgevoerd, omdat er weinig onderzoeksmateriaal aanwezig was.

Door middel van het experiment heb ik nog vier gesprekken kunnen opnemen, twee daarvan waren zonder sneltoetsen en twee daarvan waren met sneltoetsen. Uit de analyse van dit experiment bleek ook weer dat er veel vragen werden gesteld in de gesprekken met sneltoetsen die grote epistemische verschillen veronderstelden. Kwantitatief onderzoek wijst uit dat dit klopt, maar liefst 59% van de vragen die werden gesteld in een gesprek met sneltoetsen veronderstelden grote epistemische verschillen. Dit tegenover 40% van de vragen die werden gesteld in gesprekken zonder sneltoetsen.

De vragen in gesprekken met sneltoetsen werden vaak in ja/nee- vorm gesteld, en dit zou volgens Heritage &Raymond geen grote epistemische verschillen veronderstellen. Dit bleek echter niet waar te zijn, de vragen werden enkel zo gesteld om het voor de MyTobiigebruiker makkelijk te maken om te antwoorden. Hierdoor bleef het gesprek soepel verlopen.

Uit het onderzoek is dus gebleken dat het toevoegen van de sneltoetsen ervoor heeft gezorgd dat er vragen kunnen worden gesteld die grotere epistemische verschillen veronderstellen en dat deze vragen nu gemakkelijker kunnen worden beantwoord omdat ze vaak in een ja/nee- vorm worden gesteld. Hier kan met een sneltoets op worden gereageerd. De toevoeging van sneltoetsen aan de MyTobii heeft dus een positief effect gehad op de gesprekskwaliteit, want er zijn nu meer (vraag)mogelijkheden.