| dc.description.abstract | Vertrouwen is een belangrijk aspect in de relatie tussen burger en overheid (Van den Bos, 2011). Het is belangrijk om te weten waar dit vertrouwen op is gebaseerd, alvorens maatregelen te treffen om aan een eventuele vertrouwensdip te werken. De succes- en faalfactoren die een rol spelen bij het vertrouwen van burgers in de overheid staan centraal in dit onderzoek. Het doel is om inzicht te verkrijgen in deze factoren door middel van interviews met burgers over de betrouwbaarheid van de gemeente met betrekking tot de herinrichting van de hoofdwinkelstraat in Soest. In dit onderzoek is een driedeling gevolgd, welke ook terug te vinden is in de onderzoeksvragen:
1a. Welke factoren spelen een rol bij het vertrouwen van burgers in de overheid?
1b. Welke factoren spelen een rol bij het vertrouwen van burgers in de overheid met betrekking tot infrastructurele projecten?
2a. Hoe zien de actoren bij de herinrichting van de Van Weedestraat in Soest de rol van de gemeente Soest?
2b. Welke factoren zijn van invloed op het vertrouwen van de actoren in de gemeente Soest?
2c. Welke factoren bevorderen en belemmeren communicatie tussen overheid en burger in Soest?
2d. Wat zijn de overeenkomsten en verschillen in perspectief tussen de actoren en hoe kunnen deze worden verklaard?
3. In hoeverre komen de uit onderzoeksvraag 1 voortgekomen factoren overeen met de factoren die naar voren zijn gekomen uit vraag 2?
Onderzoeksvraag 1 wordt beantwoord door de literatuur review, waarin naar voren komt dat er verschillende redenen zijn om een persoon of instantie te vertrouwen. Deze redenen van vertrouwen zijn onder te verdelen in endogene en exogene succes- en faalfactoren. Op endogene factoren heeft de overheid direct invloed, op exogene factoren niet.
De theorie van Suijkerbuijk (1983, p. 14) over redenen van vertrouwen vormt een belangrijk theoretisch kader, waarmee endogene factoren uiteen worden gezet. Endogene factoren zijn onder te verdelen in deskundigheid, integriteit, ontvankelijkheid, rechtvaardigheid (Suijkerbuijk, 1983) en communicatie (Elving & Bennebroek Gravenhorst, 2005; Van Gunsteren, 2007; Loos, 2006). Het zijn belangrijke aspecten, waarmee de overheid rekening dient te houden bij haar handelen.
Exogene factoren veroorzaken vaak een tijdelijke dip in het vertrouwen dat burgers hebben in de overheid. (Prast e.a., 2005) Exogene factoren zijn onder te verdelen in de contextuele en transactionele omgeving (Emery & Trist, 1965). Bij de contextuele omgeving moet bijvoorbeeld worden gedacht aan de economische ontwikkelingen in een land die van invloed kunnen zijn op het vertrouwen. Bij de transactionele omgeving moet worden gedacht aan actoren, bijvoorbeeld actiegroepen, die van invloed kunnen zijn op het vertrouwen.
Onderzoeksvraag 2 wordt beantwoord aan de hand van de resultaten, afkomstig uit 12 interviews met wethouder, raadsleden, projectleider, ondernemers, bewoners, actiegroepen en de marktmeester. Uit de data komen bovenstaande endogene en exogene factoren vrijwel allemaal naar voren. Over de deskundigheid van de gemeente Soest worden geen redenen van vertrouwen genoemd.
Over alle andere factoren worden redenen van vertrouwen genoemd die het vertrouwen in de gemeente Soest versterken, dan wel ondermijnen.
Op het gebied van integriteit wordt het vertrouwen in de gemeente Soest vooral ondermijnd: De gemeente Soest wordt een gebrek aan wilskracht verweten. Er wordt zelfs expliciet een politieke partij genoemd die het besluitvormingsproces moedwillend heeft proberen te vertragen. Ook heerst er een gevoel van onmacht onder de burgers, omdat het geluid dat zij laten horen niet wordt opgevangen.
Op het gebied van ontvankelijkheid worden redenen genoemd die het vertrouwen zowel versterken als ondermijnen: De gemeente is betrokken en luistert goed naar de mening van burgers. Er is echter geen duidelijk beeld is van de voor- en tegenstanders van de herinrichting van de hoofdwinkelstraat. Dit wordt gezien als een tekortkoming.
De gemeente heeft naar iedere actor toe rechtvaardig gehandeld. Er is echter te lang gewacht met het nemen van beslissingen, omdat de gemeente iedereen te vriend wilde houden. Dit zijn twee redenen die op het gebied van rechtvaardigheid worden genoemd die het vertrouwen zowel versterken als verzwakken.
Op het gebied van communicatie zijn de actoren vooral negatief. Mensen zijn te weinig op de hoogte gehouden van wat er speelt, zowel schriftelijk als mondeling. Vooral over de schriftelijke communicatie worden veel opmerkingen gemaakt. Het zou te moeilijke en te veel informatie zijn die door de gemeente wordt verschaft. Als voorbeeld hiervan worden de voortgangsrapporten genoemd die worden uitgegeven aan betrokkenen.
Verder komen de matige economische situatie in Nederland en de invloed van een actiegroep duidelijk naar voren als mogelijke negatieve invloeden op het vertrouwen van burgers in de gemeente Soest. Dit zijn de belangrijkste exogene factoren.
Personen die in dienst zijn van de lokale overheid erkennen vaak de fouten die zijn gemaakt, zo komt naar voren uit de interviews. De resultaten uit dit onderzoek lijken daardoor generaliseerbaar te zijn. Buiten de uit de literatuur naar voren gekomen succes- en faalfactoren om zijn er geen andere redenen van vertrouwen genoemd door de geïnterviewde actoren.
Bij onderzoeksvraag 3 wordt een vergelijking gemaakt tussen onderzoeksvraag 1 en 2. Uit de data van de interviews komen de endogene en exogene factoren die genoemd zijn bij de beantwoording van onderzoeksvraag 1 vrijwel allemaal naar voren. Er wordt door de actoren niets vermeld op het gebied van deskundigheid. | |
