| dc.description.abstract | De beperkte vertegenwoordiging van vrouwen in de wetenschappelijke top van universiteiten lijkt problematisch. Ondanks het beleid van de overheid en de universiteiten zelf, stijgt het aantal vrouwelijke hoogleraren minimaal. Een mogelijke oorzaak voor deze beperkte vertegenwoordiging lijkt te liggen in de organisatiecultuur (Rutherford, 2001; Sanders et al, 2009). De organisatiecultuur omvat de gedeelde ‘ongeschreven regels’ over hoe men zich behoort te gedragen (Hofstede, 1980; House et al, 2004). De verklaring lijkt te liggen bij een ‘mannelijke’ organisatiecultuur van universiteitenwaar vrouwen zich niet in thuis voelen (Maier, 1999; Bleijenbergh et al, 2010).
De onderzoeksvraag van dit onderzoek is: Wat is de relatie tussen de organisatiecultuur van een afdeling en het percentage vrouwen in deze afdeling en in de top van deze afdeling? De hypothese van dit onderzoek is als volgt: er is een samenhang tussen de aanwezigheid van bepaalde ‘ongeschreven regels’ en het percentage vrouwen in een afdeling en in de top van een afdeling.
Om deze onderzoeksvraag te beantwoorden is de organisatiecultuur geoperationaliseerd in vier kenmerken, namelijk samenwerken, competitie, het proces van prestatie en het resultaat van prestatie. Deze selectie bevat die kenmerken die, volgens eerder onderzoek, een rol lijken te spelen bij de vertegenwoordiging van vrouwen. Mijn studie is erop gericht om de sociale gedragsnormen omtrent deze vier kenmerken te achterhalen. Om deze ‘ongeschreven regels’ te meten zijn de kenmerken geoperationaliseerd in zes concepten, namelijk hulpzoekend gedrag, kennisdeling en samen publiceren, zelfprofilering, gewenste toewijding en onderzoek en onderwijs.
Om de samenhang met de vertegenwoordiging van vrouwen in een afdeling te meten, is middels statistieken van de onderzoeksorganisatie de ‘afhankelijke’ variabele samengesteld: hget percentage vrouwen in een afdeling en het percentage vrouwen op topposities in een afdeling. Topposities zijn in deze studie gedefinieerd als universitair hoofddocenten en hoogleraren.
Het antwoord op de hoofdvraag is dat er een relatie bestaat tussen drie van de vier kenmerken van de organisatiecultuur van een afdeling en het percentage vrouwen in deze afdeling. Er bestaat een negatieve samenhang tussen de gedragsnormen omtrent samenwerken, het proces en het resultaat van prestatie en het percentage vrouwen in een afdeling. Er ontbreekt een samenhang tussen de gedragsnormen omtrent competitie en het percentage vrouwen in een afdeling.
Opvallend is het ontbreken van een significante relatie tussen de sociale gedragsnormen omtrent de hulpzoekend gedrag, kennisdeling en samen publiceren, zelfprofilering en toewijding als voorwaarde voor succes,en het belang van onderzoek en onderwijs en de aanwezigheid van vrouwen op topposities in een afdeling. Alleen de gedragsnorm omtrent fulltime werken als voorwaarde voor succes hangen significant samen met het percentage vrouwen op toppositie.
Dit laatste resultaat is mogelijk te verklaren door het bestaan van een ‘top-cultuur’ waarin andere ‘ongeschreven regels’ gelden dan in de rest van de afdeling. Er is wellicht wel een relatie tussen de sociale gedragsnorm uit deze ‘top-cultuur’ en het aantal vrouwen op topposities. Ook kan dit opvallende resultaat wellicht worden verklaard door het type vrouw dat zich op topposities bevindt. Dit type vrouw lijkt wellicht meer op een man: zij is vaker kinderloos en lijkt een voorkeur voor een ‘mannelijke’ organisatiecultuur te hebben. | |
