Pesten en sociale dominantie bij kinderen in het Nederlandse basisonderwijs: Slachtofferrollen en de ontwikkeling van internaliserende, externaliserende en interpersoonlijke factoren.

Abstract

Pesten onder kinderen is een bekend fenomeen en is verweven in de sociale context. Veel kinderen krijgen hiermee te maken. Pesten is proactieve agressie, waarbij er sprake is van een onbalans in macht en de intentie om iemand opzettelijk en herhaaldelijk te schaden. In dit onderzoek is er getracht antwoord te geven op de vraag of en hoe slachtoffers zijn in te delen op basis van hun scores op pesten, slachtofferschap en agressie en om deze zowel onderling als met pesters en neutrale kinderen te vergelijken op internaliserende, interpersoonlijke en externaliserende problemen. Hiervoor is er gebruikt gemaakt van een klassikaal interview, individuele interview en een leerkrachtvragenlijst. In dit onderzoek is er onderscheid gemaakt tussen 3 slachtoffergroepen, namelijk passieve slachtoffer, provocerende slachtoffers en pestende slachtoffers. Alle 3 de slachtoffergroepen scoren ongeveer even hoog op internaliserende problemen en allen hoger dan de pesters en de controle groep. Wat betreft de interpersoonlijke problemen hebben de passieve slachtoffers de laagste waargenomen populariteit en resource controle. Pestende slachtoffer hebben een lage sociale preferentie. Pester scoren bij de peer en zelfrapportage hoog op resource control en waargenomen populariteit. Op externaliserende problemen vertonen pestende slachtoffers de meeste proactieve agressie. Provocerende slachtoffers vertonen de meeste reactieve agressie, maar evenveel reactieve agressie als pesters. Passieve slachtoffer vertonen de minst reactieve en proactieve agressie. Passieve slachtoffers worden evenveel gepest als pestende slachtoffers en provocerende slachtoffers worden het meest gepest. Verder is er geen verschil gevonden betreffende de sekseverdeling binnen de slachtoffergroepen. De resultaten van dit onderzoek zijn niet generaliseerbaar vanwege onder andere geschonden statistische voorwaarden, de omvang van de slachtoffergroep.