Het meten van morele identiteit met de ‘Zo ben ik’ vragenlijst

Abstract

In eerder onderzoek is beargumenteerd dat morele identiteit mogelijk de kloof tussen moreel oordelen en antisociaal gedrag verklaart. Resultaten ten aanzien van morele identiteit in relatie tot moreel oordelen en antisociaal gedrag blijken niet eenduidig. De vraag rijst of morele identiteit op een andere wijze zinvoller kan worden geoperationaliseerd. De huidige studie bestaat uit drie delen. Bij 993 respondenten in de leeftijd van 11 tot en met 18 jaar is de ‘Zo Ben Ik’ vragenlijst afgenomen, een aangepaste vragenlijst ter meting van morele identiteit. In het eerste deel is de indeling van waarden in morele en non-morele dimensies getoetst. In het tweede deel is deze indeling gebruikt om verschillende totaalscores te berekenen en deze in een moreel cognitief model ten aanzien van antisociaal gedrag te toetsen. Het derde en laatste gedeelte betreft de exploratieve analyse van aanvullende aspecten van het subjectieve zelf. Ten aanzien van de gebruikte waarden is een enkele morele factor gevonden, waartoe geen van de nieuw toegevoegde waarden behoort. Tegenstrijdige resultaten zijn gevonden met betrekking op de waarde ‘gelovig’. Aan de hand van de gevonden indeling is gebleken dat met gebruik van de verschilscore de beste resultaten worden gerapporteerd ten aanzien van het moreel cognitieve model. Eerder onderzoek wordt door deze resultaten slechts gedeeltelijk bevestigen. Aanknopingspunten zijn gevonden voor de eventuele toepassing van meer subjectieve aspecten van het zelf en aansluiten worden suggesties voor vervolgonderzoek gegeven.