| dc.description.abstract | Op weg naar een beter Italië: een vergelijking tussen het sociaal-politieke engagement van Paul Ginsborg en Beppe Grillo
Italië wordt wel de zieke man van Europa genoemd. Economisch staat het land er belabberd voor, de maffia en de corruptie vieren er hoogtij, het mediabestel is er onderworpen aan censuur en ook op andere terreinen staat de Italiaanse democratie onder druk. Jonge hoogopgeleiden verkiezen de buitenlandse arbeidsmarkt boven die van eigen land. Daar waar de problemen zich opstapelen is premier Berlusconi vooral met z’n eigen zaken bezig, en dat met name om uit handen van de magistratuur te blijven.
Naar aanleiding van het boek Salviamo l’Italia (Laten we Italië redden) van Paul Ginsborg kwam ik op het idee om zijn sociaal-politieke engagement als onderwerp voor mijn Bachelorwerkstuk te nemen. Ik wilde hier echter graag het engagement van iemand anders tegenoverstellen. Ik kwam uit bij Beppe Grillo.
Paul Ginsborg (Londen 1945, heeft sinds 2010 tevens de Italiaans nationaliteit) is historicus en professor aan de universiteit van Firenze waar hij al meer dan 20 jaar woont. Hij schrijft wetenschappelijke boeken waarin hij onder meer de politiek, de problemen en de verschillende klassen van Italië onder de loep neemt. Veelal plaatst hij de dingen in een historisch perspectief. Ginsborg ziet de grote afstanden die bestaan tussen de staat en de burger enerzijds en de burger en de burgermaatschappij anderzijds als fundamenteel probleem dat een sta-in-de-weg vormt in het proces op weg naar een betere samenleving. Des te meer daar het leidt tot een reeks negatieve effecten die zich op verschillende manieren manifesteren en die Italië in een wurggreep houden.
Ginsborg’s engagement is conventioneel en hij beperkt zich grotendeel tot het leveren van een theoretisch kader van waaruit anderen zich actief kunnen inzetten om de situatie in Italië te verbeteren. Ginsborg is - vooral in academische kringen - een gerespecteerd man met een intellectueel maar daarom relatief klein publiek.
Beppe Grillo (Genua 1948) is komiek, activist en fervent blogger. Hij begon zijn carrière op televisie maar met zijn recalcitrante houding werd hij eind jaren ‘80 slachtoffer van de mediacensuur. Hierna is hij protesten op straat gaan organiseren en komedieshows door het hele land gaan houden. Hierin stelt hij de misstanden aan de kaak waaronder Italië gebukt gaat en probeert hij de Italianen wakker te schudden. Liever nog vandaag dan morgen zou hij zien dat het hele politieke bestel en de media op de schop gaan om vervolgens met een schone lei beginnen. Grillo neemt geen blad voor de mond en presenteert zich als man van het volk. Dat maakt hem door velen geliefd.
Sinds 2005 heeft hij één van de best gevolgde blogs ter wereld. Van daaruit organiseert hij massale protestacties waarbij honderdduizenden de straat op gaan. Zijn aanhang werd dusdanig groot dat hij in 2007 als tegenwicht tegen de politieke caste besloot een beweging op te richten van burgers voor burgers: Il MoVimento 5 Stelle. Met zijn 5-puntenbeweging (milieu, water, educatie, communicatie en transport) bouwt hij aan een nieuwe politiek van onderaf, met mensen die persoonlijk betrokken zijn. Het engagement van de controversiële Grillo is interactief, dynamisch en altijd in ontwikkeling.
Allebei verzetten ze zich, ieder op hun eigen manier, tegen onder andere Berlusconi en zijn regering(en), de maffia, het zieke mediabestel, de corruptie en het clientelisme. Tegelijkertijd prediken ze onder meer voor een goede toekomst voor studenten, een groter bewustzijn van de leefomgeving (milieu, energiegebruik e.d.), economische rechtvaardigheid en gelijke kansen ongeacht geslacht of leeftijd.
Het betreft kortom twee totaal verschillende tijdgenoten met allebei grotendeels dezelfde doelen maar met twee compleet verschillende aanpakken. Wat werkt wel en wat werkt niet? Aan de hand van specifieke onderwerpen heb ik de twee met elkaar vergeleken en ben ik tot de conclusie gekomen dat noch Ginsborg’s engagement noch dat van Grillo volledig realistisch is omdat de Engelsman vaak met te vrijblijvende idealen voor de dag komt en de ideeën van de Italiaan vaak te radicaal blijken. Zodoende lijkt er inderdaad sprake van een gulden middenweg. | |
