Sociometrische status van jongeren met een licht verstandelijke beperking in leefgroepen; Welke invloed hebben beperkingen, eigenwaarde en agressie hierop?

Abstract

Achtergrond: Kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking (LVB) en gedragsproblemen kunnen terechtkomen in een residentiële instelling. Hier leven zij in leefgroepen met meerdere jongeren in één huis. Over de groepsmechanismen bij groepen kinderen zonder beperkingen (veelal in schoolklassen) is wel wat bekend, maar hoe verloopt het wonen in een groep (ernstig) gedragsgestoorde en mentaal beperkte jongeren? De invloed van verschillende kenmerken van deze jongeren op sociometrische status is hier onderzocht. Hypothesen: Verondersteld wordt dat het hebben van een beperking (laag IQ, stoornissen) leidt tot minder sociale acceptatie. Ook jongeren met een zeer hoge eigenwaarde zullen minder sociale geaccepteerd worden dan jongeren met een lage of gemiddelde eigenwaarde. Jongeren die veel proactieve agressie uiten, zullen controversiëler worden beoordeeld door hun leefgroepgenoten. Tot slot wordt verwacht dat de mate van reactieve agressie niet van invloed is op sociale acceptatie bij deze jongeren. Methode: In dit onderzoek hebben 75 jongeren met een LVB en gedragsproblemen deelgenomen, allen woonachtig in een residentiële voorziening van Lijn 5 vanwege ernstige gedragsproblemen. De participanten waren tussen de negen en negentien jaar oud toen ze deelnamen aan het onderzoek. Er is gebruik gemaakt van een sociogram, de IRPA, de CBSK/CBSA en dossierinformatie om de verschillende variabelen te onderzoeken. Resultaten: Uit een statistische analyse kwam naar voren dat er een significant verschil bestaat tussen de gemiddelde sociale acceptatie van jongeren met één stoornis en jongeren met twee of meerdere stoornissen. Jongeren met meerdere stoornissen werden minder geaccepteerd. De overige verbanden bleken niet significant. Wel is er een trend gezien, er bestaat mogelijk een negatieve correlatie tussen proactieve agressie en controversiële beoordeling.